TBB Dergisi 108. Sayı

Suçların İhbarı ve İhbarcıların Korunması

392

geli (şartı) olan şikâyet düzenlenmiştir.

Özel hükümler kısmında

ise ihbar (bildirim) yükümlülüğünün kötüye kullanılması veya yeri-

ne getirilmemesi suç olarak düzenlenmiştir. {Örneğin, iftira (m. 267),

suç uydurma (m. 271), suçların bildirilmemesi (m. 278, 279 ve 280),

tutuklu, hükümlü veya suç delillerinin bildirmemesi (m. 284), devlet

sırlarından yararlanma, devlet hizmetlerinde sadakatsizlik suçlarının

işleneceğini haber alıp da bunları zamanında yetkililere ihbar etme-

mek suçları

(m. 333/4)}

Yetkili makamlara ihbar veya şikâyette bulunarak ya da basın ve

yayın yoluyla, işlemediğini bildiği hâlde, hakkında soruşturma ve ko-

vuşturma başlatılmasını ya da idarî bir yaptırım uygulanmasını sağla-

mak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat etmek iftira suçunu,

işlenmediğini bildiği bir suçu, yetkili makamlara işlenmiş gibi ihbar

etmek ya da işlenmeyen bir suçun delil veya emarelerini soruştur-

ma yapılmasını sağlayacak biçimde uydurmak, suç uydurma suçunu

oluşturur.

5237 sayılı TCK’nun 278. maddesinde düzenlenen “suçu bildir-

meme” suçunda, “işlenmekte olan” veya “işlenmiş olmakla birlikte,

sebebiyet verdiği neticelerin sınırlandırılması hâlen mümkün bulunan

bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen” kişilerin, bir yıla kadar ha-

pis cezası ile cezalandırılacağı, yetkili makamlara bildirilmeyen suçun

mağdurunun onbeş yaşını bitirmemiş bir çocuk, bedensel veya ruhsal

bakımdan özürlü olan ya da hamileliği nedeniyle kendisini savunama-

Madde 73 -

(1) Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan suç hak-

kında yetkili kimse altı ay içinde şikâyette bulunmadığı takdirde soruşturma ve

kovuşturma yapılamaz.

(2) Zamanaşımı süresini geçmemek koşuluyla bu süre, şikâyet hakkı olan kişinin

fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar.

(3) Şikâyet hakkı olan birkaç kişiden birisi altı aylık süreyi geçirirse bundan dolayı

diğerlerinin hakları düşmez.

(4) Kovuşturma yapılabilmesi şikâyete bağlı suçlarda kanunda aksi yazılı olma-

dıkça suçtan zarar gören kişinin vazgeçmesi davayı düşürür ve hükmün kesinleş-

mesinden sonraki vazgeçme cezanın infazına engel olmaz.

(5) İştirak hâlinde suç işlemiş sanıklardan biri hakkındaki şikâyetten vazgeçme,

diğerlerini de kapsar.

(6) Kanunda aksi yazılı olmadıkça, vazgeçme onu kabul etmeyen sanığı etkile-

mez.

(7) Kamu davasının düşmesi, suçtan zarar gören kişinin şikâyetten vazgeçmiş ol-

masından ileri gelmiş ve vazgeçtiği sırada şahsî haklarından da vazgeçtiğini ayrı-

ca açıklamış ise artık hukuk mahkemesinde de dava açamaz.