149 / 485
Doçentlik Sınavında İdari Süreç
148
Nitelikli bilim insanı seçilememesi ve yetiştirilememesine yönelik
yanlış uygulamalar sadece öğretim üyelerinden kaynaklanmamakta
bizzat ilgili kurumların etik/hukuk dışı alışkanlık ve uygulamaları da
bu niteliksizliğe ve kalitesizliğe zemin hazırlamaktadır. Doçentlik sı-
navı ile ilgili temel ilke ve kararların alındığı ve bir tanesi Üniversite
rektörü olmak üzere her üniversiteden 2 temsilciden oluşan Üniversi-
telerarası Kurul, Kurul’a bağlı olarak çalışan çeşitli Komisyonlar (Do-
çentlik Sınav komisyonu, Mevzuat Komisyonu, Eğitim Komisyonu
vb.) ile bu Kurulun sekreterya işlemlerini yürüten Genel Sekreterlik
tarafından tesis edilen işlemlerdeki tutarsızlıklar, eşitsizlikler, torpil,
kayırma ve kötüniyete varan işlem ve uygulamalar bu kurulların ta-
rafsızlıkları ve varlık sebeplerinin sorgulanması sonucunu beraberin-
de getirmektedir.
B. Doçentlik Jürilerinin Belirlenmesi
Doçentlik sınavı ile ilgili olarak Türk Yükseköğretim sistemindeki
en tartışmalı konuların başında “doçentlik jürilerinin belirlenmesi” hu-
susu gelmektedir. Öğretmen atamalarında olduğu gibi elektronik bir
jüri belirleme sistemi uygulamasının adil sonuçlar doğuracağı öteden
beri YÖK ve ÜAK tarafından tartışılmasına rağmen çeşitli güç den-
geleri nedeniyle bu zamana kadar elektronik jüri atama sistemi dev-
reye sokulamamıştır. Doçent adaylarının jüri belirlenmesi işlemi halâ
doçentlik sınav komisyonlarınca (bu komisyonların keyfi takdir hak-
larına göre) belirlenmektedir. Aslında günümüzden 20 yıl öncesinde
yürürlükte bulunan mevzuatta doçentlik jürilerinin belirlenmesinde
adaletin, hakkaniyetin, eşitliğin sağlanabilmesini teminen
“ad çekme
usulü”
ile
“bilgisayar sisteminden yararlanma”
usullerinden bahse-
dilmesine rağmen
11
özellikle 1997 yılından sonra kimi ideolojik kaygı-
11
1 Eylül 2000 tarihli Doçentlik Sınav Yönetmeliğinin jüri seçimi başlıklı 6.maddesi-
ne göre, “Doçentlik Sınav Komisyonu, adayların dilekçelerinde belirttikleri bilim
veya sanat dallarına uzmanlık ve araştırma konularına göre ad çekme usulü ile
jürilerin asil ve yedek üyelerini gün ve yer belirleyerek seçer ve Üniversitelerarası
Kurul›un onayına sunar. Jüriler söz konusu bilim veya sanat dalındaki beş
profesörden oluşur. öğretim üyesi sayısı yeterli ise asil üyelerin her biri değişik
üniversitelerin veya aynı üniversitenin değişik fakültelerinin öğretim üyeleri
arasından seçilir. Her jüri için dört de yedek üye seçilir. Varsa, yedek üyelerden
ilk ikisi jüri toplantısının yapılacağı şehirdeki üniversitelerin öğretim üyeleri
arasından seçilir. Jürilerin asil ve yedek üyelerin seçiminde bilgisayardan yararla-
nabilir.