247 / 485
Türk ve Alman Ceza Hukuku Sistemlerinde Kusur Prensibinin Kapsamı ve ...
246
objektif cezalandırılabilme şartının gerçekleşmesi dolayısıyla failin
sorumluluğu cihetine gidilebilmesi için, söz konusu şartın gerçekle-
şebileceğinin fail tarafından
en azından
“öngörülebilir”
olmasını arayan
görüştür. Bu görüşe göre, getirilen bu kıstas ile failin gerçekleştirmiş
olduğu fiilden dolayı kınanabilmesinin önü açılmış olacaktır. Bu görüş
de, kanaatimizce kabule şayan değildir. Çünkü, söz konusu şartın fail
tarafından öngörülebilir olduğunu kabul ettiğimiz vakit, söz konusu
şartı objektif cezalandırılabilme şartı olmaktan çıkarıp, bir nevi netice
sebebiyle ağırlaşmış suç formatına sokmuş olmaktayız. Böylelikle, söz
konusu şart, kusur alanının dışından, kusur alanının merkezine doğru
çekilmiş olmaktadır. Böyle bir kabul, kanun koyucunun yerine geçip
sanki kanun koyucu burada taksirin varlığını şart koşmak istemiş gibi
bir sonuca varılmasına yol açacağından kanaatimizce kabul edilebilir
değildir. Ayrıca
Roxin
ve
Geisler
tarafından savunulan bu düşünce, ne-
tice sebebiyle ağırlaşmış suç sistematiğine de açık bir şekilde aykırılık
teşkil etmektedir.
Sonuç 8.
Kanaatimizce, herhangi bir objektif cezalandırılabilme
şartının, haksızlık açısından önem arz etmemesi için, söz konusu şar-
tın, cezanın belirlenmesi bakımından hiçbir etkisinin bulunmaması
gerekmektedir. Buradaki etkiden kastımız, cezanın azaltılması olabi-
leceği gibi, artırılması da olabilir. Böyle bir durumda, hiç şüphesiz, söz
konusu şartın, haksızlık açısından bir önem arz ettiği (örneğin, nitelikli
hal veya netice sebebiyle ağırlaşmış suç olabileceği) rahatlıkla söylene-
bilecektir. Zira, objektif cezalandırılabilme şartlarının başında hiçbir
zaman
“cezayı azaltıcı”
veya
“cezayı artırıcı”
kelimeleri eklenmemek-
tedir; bunun nedeni, söz konusu şartların yalnızca cezalandırılabilme
bakımından kurucu etki doğurmalarındandır; yoksa cezanın artırıl-
ması veya azaltılması bakımından değil! Aksi durumun kabulü ha-
linde,
“objektif”
sıfatının kullanılmasının hiçbir anlamı kalmayacaktır.
Burada ifade etmiş olduğumuz bu kıstas da, somut olayda söz konusu
şartın haksızlık açısından önem arz edip etmediğinin tespitinde bize
yol gösterebilecek kıstaslardan birisi olacaktır.
KAYNAKLAR
Baumann, Jürgen/Weber, Ulrich/Mitsch, Wolfgang, Strafrecht Allgemeiner Teil –
Lehrbuch, 11.Auflage, 2003.