419 / 485
Uluslararası İnşaat Sözleşmelerinin Hazırlanması ve Uygulanması Süreci
418
edilen kanuni ipotek yönünden iş sahibi, bütün mallarıyla değil sadece
tescil yapılan taşınmazla sorumludur”
33
.
“İkinci kez ödeme yapma riskine karşı iş sahibi, asıl müteahhit ile
yaptığı sözleşmeye, “alt müteahhidin ücret borcunun ödendiğinin sa-
bit olması halinde kendisine ücret ödeyeceği” kaydını koydurabilir.
Aynı şekilde iş sahibi, asıl müteahhit ile alt müteahhidin ücret borcu-
nun doğrudan doğruya kendisi tarafından ödeneceği şartını da sözleş-
meye koydurabilir”
34
.
“İş sahibinin kamu tüzel kişisi olması ve üzerinde inşaat yapılan
taşınmazın da kamu malı olması halinde gerek asıl müteahhidin ge-
rekse alt müteahhidin böyle bir kamu taşınmazı üzerinde ücret alacak-
ları için kanuni ipotek haklarını kullanmaları mümkün değildir. Zira
kamu mallarının borcun ödenmemesi halinde cebri icraya konu edile-
rek paraya çevrilmeleri mümkün değildir”
35
.
“Asıl müteahhidin, alt müteahhidin eylemlerinden dolayı iş sahi-
bine karşı sorumluluğu meselesi incelendiğinde şu sonuca varılmak-
tadır: Asıl müteahhidin işin tamamını veya bir kısmını alt müteahhide
devretme yetkisi bulunmaktaysa, alt müteahhit asıl müteahhidin yar-
dımcı kişisi sayılır ve alt müteahhidin eylemlerinden dolayı asıl müte-
ahhit iş sahibine karşı ancak alt müteahhitleri seçmekte veya onlara ta-
limat vermekte kusurlu olması halinde Borçlar Kanununun 100’üncü
maddesine göre sorumlu olur. Burada asıl müteahhidin alt müteahhi-
di denetleme yetkisi olmadığından dolayı onun denetimindeki özen-
sizlik nedeniyle sorumlu olması söz konusu olmaz”
36
.
“Asıl müteahhit, alt müteahhidi iyi seçtiğini ve ona gerekli tali-
matları verdiğini ispat ederek sorumluluktan kurtulamaz. Zira, alt
müteahhit bağımsız da olsa asıl müteahhidin yardımcısıdır. Bu neden-
le asıl müteahhit, alt müteaahhidin eyleminden ancak böyle bir eylem-
de kendisi bulunmuş olsaydı kusurlu sayılamayacağını ispat etmek
suretiyle kurtulabilir”
37
.
33
Tandoğan, a.g.e., s.89.
34
Eren, a.g.e., s.67.
35
Tandoğan, a.g.e., s.91.
36
Eren, a.g.e., s.67.
37
Tandoğan, a.g.e., s.94.