94 / 485
1
*
Avukat, Dr.
KAMULAŞTIRMADA
GERÇEK KARŞILIK HAKKI VE PAZAR DEĞERİ
RIGHT OF JUST COMPENSATION
IN EXPROPRIATION AND MARKET VALUE
Sadullah ÖZEL
*
Özet:
Mülkiyet hakkının kamulaştırma sürecinde sağladığı en
etkin koruma, taşınmaz malikine taşınmazının gerçek karşılığının
ödenmesidir. Gerçek karşılığın ödenmesi ilkesi; yasama, yürütme ve
yargı organlarına yöneltilmiş bir anayasal direktiftir. Bu boyutuyla,
mülkiyet hakkının kamulaştırma süreci boyunca “gerçek karşılık
hakkı” olarak ifade edilmesi mümkündür. Gerçek karşılık hakkının,
kamulaştırma işlemi karşısında malikin hangi güvencelerini garanti
altına aldığı “değerleme” ile sınırlı olarak incelenmiştir. Çalışmada
gerçek karşılık hakkının, Alman ve ABD hukuk uygulamasında kural
olarak pazar değerinin tespiti ve ödenmesiyle sağlanabileceği sonu-
cuna ulaşılmıştır. Bu kapsamda, pazar değerinin uluslararası kabul
gören ilke, standart ve ölçütleri incelenmiştir. Son olarak Türk Kamu-
laştırma Hukukundaki değerleme organlarının esas aldığı değerleme
ölçütlerinin uluslararası ilke ve standartlara uygunluğunun değerlen-
dirilmesi sağlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
: Kamulaştırma, mülkiyet, gerçek karşılık
hakkı, pazar değeri, değerleme
Abstract:
In the process of expropriation the most effective
protection that the property rights provide to the owner is the pay-
ment of the real value of the immovable property. The principle of
the payment of the just compensation is a constitutional directive
addressed to the legislative, executive and judicial powers. From
this point, through the process of expropriation of property it is
possible to refer “the right of just compensation” as “the property
right”. In this article the guarantees provided through the right of
just compensation are examined limited to “valuation”. It is conc-
luded that in German and U.S. laws the right of just compensation
can be provided only if the market value of the property is determi-
ned and compensated. In this context, the internationally accepted
principles, standards and criteria of the market value are examined.
Finally, the main criteria that the valuation bodies of Turkey get on
are investigated with regards to the compliance with the internatio-
nal valuation principles and standards.
Keywords:
Expropriation, property, right of just compensati-
on, market value, valuation