102 / 441
TBB Dergisi 2014 (110)
Mehmet AKÇAAL
101
Ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinden doğacak uyuşmazlıklar-
da, satıcının, alıcıyı uzak bir mahkemede hakkını savunmaya zorlama-
sı muhtemeldir. Bu durumun kabulü ise, alıcının büyük güçlüklerle
karşı karşıya bırakılması sonucuna sebep olabilir. Bunu önleyebilmek
için, taksitle satışta yetkili mahkemeye ilişkin Borçlar Kanununun 262
nci madde hükmünün, ortak hüküm olan 273 üncü madde hükmü sa-
yesinde, ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinde de uygulanacağı ka-
bul edilmiştir
114
.
262 nci maddeye göre, ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinden
doğacak uyuşmazlıklar hakkında, yerleşim yeri Türkiye’de olan alıcı,
yerleşim yeri mahkemesinin yetkisinden önceden feragat edemez. Söz
konusu emredici hüküm, alıcının yerleşim yeri mahkemesinin yetki-
sinden feragati sadece uyuşmazlığın öncesinde yasaklamaktadır. Do-
layısıyla, uyuşmazlığın doğumundan sonra alıcı, yerleşim yerindeki
mahkemenin yetkisinden feragat edebilir
115
.
Ayrıca, aynı maddeye göre yerleşim yeri Türkiye’de olan alıcı, ta-
rafı olduğu ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinden doğacak uyuş-
mazlıklar konusunda, tahkim sözleşmesi de yapamaz. Bu yasağın
sebebi olarak, tahkim yolunun normal yargı yollarına kıyasla alıcı
bakımından daha çok masrafı gerektirmesi ile hakemlerin tarafsızlığı
ve ehliyeti konusunda alıcının önceden bir değer hükmü vermesinin
mümkün olmaması gösterilmektedir
116
.
7. ÖN ÖDEMELİ TAKSİTLE SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA
ERMESİ
Ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinin olağan sona erme hâli, alıcı
ve satıcının borçlarını gereği gibi ifa etmeleridir. Bu durumda, alıcı ve
satıcının ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinden doğmuş tüm borç-
ları gereği gibi ifa etmesiyle sözleşme sona erer. Ayrıca, ifadan başka
sebeplerin gerçekleşmesi ile sözleşmeden doğan hakların ve borçların
sona ermesi hâlinde de sözleşme sona erer. Aşağıda ise, ön ödemeli
taksitle satış sözleşmesi bakımından özellik arz eden durumlar ince-
lecektir.
114
Taksitle satış sözleşmesi hakkında Akünal, 103-104; Çörtoğlu, 290.
115
Taksitle satış sözleşmesi hakkında Çörtoğlu, 290.
116
Akünal, 104.