101 / 441
Borçlar Kanununa Göre Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi
100
Satıcının temerrüdü hâlinde alıcıya tanınan seçimlik haklar ise,
Borçlar Kanununun 125 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında
öngörülmektedir. Hükmün ilk fıkrasına göre, temerrüde düşen
satıcı,
verilen süre içinde, borcunu ifa etmemişse veya süre verilmesini gerek-
tirmeyen bir durum söz konusu ise alıcı, her zaman borcun aynen ifası-
nı ve gecikme sebebiyle tazminat isteme hakkına sahiptir. Bu durumda
edim henüz imkânsızlaşmamışsa, alıcı, ifa davası açarak satıcıyı borç-
lanılan edimi ifaya mahkum ettirebilir. Ayrıca, hükmün ikinci fıkrasına
göre, alıcı, borcun ifasından ve gecikme tazminatı isteme hakkından
vazgeçtiğini hemen bildirerek, borcun ifa edilmemesinden doğan za-
rarın giderilmesini isteyebilir veya sözleşmeden dönebilir. Ancak, alıcı,
söz konusu son iki imkândan birini seçmek istediğini hemen bildirmez-
se, aynen ifa ve gecikme sebebiyle tazminat istemek durumunda kalır.
6. GÖREVLİ, YETKİLİ MAHKEME VE TAHKİM
Malvarlığı haklarına ilişkin davalar bakımından görevli mahke-
me, asliye hukuk mahkemesidir (HMK. m. 2/I)
112
. Ön ödemeli taksit-
le satışa ilişkin davaların konusu, para veya para ile ölçülebilen bir
şeydir. Dolayısıyla, ön ödemeli taksitle satıştan doğan bir uyuşmazlık
bakımından görevli mahkeme, asliye hukuk mahkemesidir.
Ön ödemeli taksitle satış sözleşmesine ilişkin davalar hakkında ge-
nel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldı-
ğı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir (HMK. m. 6/I). Sözleşmeden
doğan böyle bir dava, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde
de açılabilir (HMK. m. 10)
113
. Ayrıca, taraflar, açık (HMK. m. 17) veya
zımnî (HMK. m. 19/IV) bir anlaşma ile yetkisiz mahkemeyi de yetkili
kılabilirler. Bu hâlde, ön ödemeli taksitle satıştan doğan davalar, dava-
cının seçimine göre davacının yerleşim yeri veya sözleşmenin ifa yeri
ya da yetki sözleşmesi (şartı) ile yetkili kılınan yer mahkemelerinden
birinde açılabilir.
112
Kuru, Baki / Arslan, Ramazan / Yılmaz, Ejder, Medenî Usul Hukuku, 22. Baskı,
Ankara 2011, s. 121.
113
6100 sayılı HukukMuhakemeleri Kanununun 10. maddesindeki yetki kuralı kamu
düzenine ilişkin (kesin) yetki kurallarından değildir. Dolayısıyla, ön ödemeli tak-
sitle satış sözleşmesinden doğan bir dava, davalının yerleşim yeri mahkemesinde
açılabileceği gibi, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir. Kuru
/ Arslan / Yılmaz, s. 141.