22 / 441
TBB Dergisi 2014 (110)
Aynaz UĞUR
21
bukluk ilkelerinin bir sonucu olarak halen sözlü yargılama usulü uy-
gulanmaktadır.
62
İMK m. 15 düzenlemesi bu Kanun’da açıklık bulunmayan hallerde
HMK uygulanır dediğinden ve zaten İMK basit yargılama usulüne iliş-
kin özel bir düzenleme içermediğinden, artık iş mahkemelerinin yar-
gılama usulü tamamen HMK hükümlerine tabidir diyebiliriz. HMK
ile yazılı, sözlü, basit ve seri olmak üzere dört çeşit yargılama usulü
düzenlenmişti. Ancak HMK sözlü ve seri yargılama usullerini kaldır-
mıştır.
63
HMK için asıl olan yazılı yargılama usulüdür; ancak HMK m.
316 ile sayılan hallerde basit yargılama usulü uygulanır.
64
Hukuk yargılamamızda kural taraflarca getirilme ilkesi olmakla
birlikte; Yargıtay’ın iş davalarında re’sen delil toplanabileceğine yöne-
lik kararları vardır.
65
Türk iş mahkemelerinde re’sen araştırma ilkesi-
nin yasal bir temeli bulunmamakla birlikte, bu prensibin uygulanması
gerektiği; HMK düzenlemesinde ispat hukukuna ilişkin genel hüküm-
lerin iş hukuku alanında yeterli olmayacağı gerekçesiyle öğretide ka-
bul edilmektedir.
66
Bunun yanında İşK ile düzenlenen haklı nedenle
ve geçerli nedenle fesih durumlarının her ikisinde de ispat yükü yer
değiştirip işverene yüklenerek, zayıf durumdaki işçi korunmak isten-
miştir.
67
İşverenin İşK m. 5 ile düzenlenen eşit davranma yükümlülü-
ğüne aykırı davranması halinde açılacak davada ise ispat yükü davacı
işçiye ait olmakla birlikte; işçi lehine getirilen hafifletilmiş ispat yükü
uyarınca, işçi bu iddiasını güçlü bir şekilde ortaya koyduktan sonra,
ispat yükü yer değiştirmekte ve işverenin işçinin iddiasının aksini is-
patlaması beklenmektedir.
68
62
Özkul, s. 154.
63
Kuru / Arslan / Yılmaz, s. 477; Özekes, Muhammet, “HMK’da Yargılama Usulle-
ri Bakımından Getirilen Yenilikler”,
www.taa.gov.tr/dosya/belge/OZEKES-_2-_Yargilama_Usulleri.ppt,
s. 2, E.T. 27.06.2013.
64
Kuru / Arslan / Yılmaz, s. 289; Özekes, s. 2.
65
Kılınç,
TBB Dergisi,
s. 398; “Bizim de katıldığımız görüşe göre, usul yargıç ve ta-
rafların birlikte çalıştığı bir grup çalışmasıdır. Dava malzemesinin taraflarca geti-
rilmesi yerine, Anayasa’nın sosyal devlet ilkesi gereği yargıca daha fazla rol veren
bir usul hukukunun benimsenmesi isabetli olacaktır.”, Kılıçoğlu, s. 154.
66
Birben, Erhan / Öktem, Sezgi, “İş Yargılamasının Medeni Usul Hukukuna Ha-
kimOlan İlkeler Bakımından Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Nuri Çelik’e Armağan,
Beta Yayınevi, 1. Bası , İstanbul, 2001, s. 1103, (Nuri Çelik’e Armağan).
67
Birben / Öktem, Nuri Çelik’e Armağan, s. 1103.
68
Ertürk, Şükran / Gürsel, İlke, “İş Hukukunda Eşit Davranma İlkesi”, Prof. Dr.
Sarper Süzek’e Armağan, C. I, İstanbul, 1. Bası, Beta Basımevi, 2011, s. 455, (Sarper