25 / 441
İş Mahkemeleri Kanunu’nun Temel Özellikleri ve HMK Karşısındaki Durumu
24
C. Davanın Sulh ile Sona Ermesi
Yargının yükünü hafifletmek ve yargılamayı hızlandırmak ama-
cıyla ülkemizde son dönemlerde alternatif uyuşmazlık çözüm yolları-
na olan ilgi bir hayli artmıştır. Bu doğrultuda HMK iç tahkime ilişkin
hükümleri UNCITRAL Model Kanunu ile uyumlu hale getirilmiş ve
ayrıca Arabuluculuk Yasası kabul edilmiştir. İşK ve TİSGvLK düzenle-
melerinde tahkim ve arabuluculuk yollarına olanak sağlayan hüküm-
ler yer almaktadır.
86
Yine davaların sulh ile sonuçlanması amacına hiz-
met eden düzenlemeler de yapılmıştır.
İş yargılamasında çabukluk ilkesi geçerli olduğundan ve bu ilke
davaların makul sürede görülmesini ifade ettiğinden ötürü sulh me-
kanizması iş davaları açısından ayrı bir önem arz etmektedir.
87
İMK m.
7 hükmüne göre hakim ilk oturumda tarafları sulhe teşvik eder.
88
Her
ne kadar sulhe teşvik yasal bir gereklilik olsa da, sulh teşebbüsünün
yapılmaması bir ilk itiraz olarak ileri sürülemez.
89
Sulhe teşvik bir zo-
runluluk olarak düzenlenmediğinden ve sulhe teşvik etmemenin bir
bozma nedeni sayılmamasından ötürü; mahkemelerin esasa geçme-
den önce tarafları sulhe teşvik etmedikleri görülmektedir.
90
Almanya ve Fransa’da davanın ilk adımı olarak sulhe başvurul-
makta, sonuç alınamazsa esasa girilmektedir.
91
Fransa’da “Conseil de
Prud’Hommes” yargılama bürosu ve uzlaştırma bürosu olmak üzere
iki ana bölümden oluşmakta ve uyuşmazlıklar zorunlu olarak önce-
likle uzlaştırma bürosunun önüne gelmektedir.
92
İngiltere’de bağımsız
ve tarafsız bir kamu tüzel kişisi olarak kurulan “Uzlaşma ve Tahkim
Servisi’nin”; uyuşmazlıkları önlemek ve çözmek, iş mahkemelerindeki
mevcut ve müstakbel şikayetleri uzlaştırmak, taraflara bilgi ve tavsi-
yeler sağlamak ve faydalı yasal uygulamaların yerleşmesini sağlamak
gibi görevleri vardır.
93
86
Mutlay, Faruk Barış, Bireysel İş Hukukunda Tahkim, MÜ / SBE, 2006, Yayımlan-
mamış Yüksek Lisans Tezi, s. 34-36.
87
Birben / Öktem, Nuri Çelik’e Armağan, s. 1129, 1131.
88
Günay, s. 103; Bozkurt, s. 45.
89
Ürcan, s. 62.
90
Birben / Öktem, Nuri Çelik’e Armağan, s. 1132.
91
Şişli, Zeynep,
Ankara Barosu Dergisi
, S. 2, 2012, s. 55, ; Birben / Öktem, Nuri Çelik’e
Armağan, s. 1132.
92
Özkul, s. 154.
93
Şişli, s. 56.