24 / 441
TBB Dergisi 2014 (110)
Aynaz UĞUR
23
Basit yargılama usulünde taraflar dilekçeleri ile birlikte tüm de-
lillerini vermek zorundadırlar.
76
Sözlü yargılamada ise kural delille-
rin ilk oturumda gösterilmesiyse de, hakim kesin süre vermedikçe her
aşamada delil gösterilebilmesini sağlayan hükümler mevcuttu.
77
Basit yargılama usulünde iddianın değiştirilmesi ve genişletilmesi
yasağı davanın açılmasıyla, savunmanınkiyse cevap dilekçesinin mah-
kemeye verilmesiyle başlar.
78
Sözlü usulde ise yasağı başlangıcı bakı-
mından esas olan iddia ve savunmanın tutanağa geçirildiği andır.
79
Bu
nedenle yasak her zaman ilk celse de başlar denemez.
HMK basit yargılamada davaya cevap için iki haftalık süre öngör-
müştür.
80
Sözlü yargılama usulünü diğer usullerden ayıran en önemli
fark, davaya cevap süresinin ilk duruşmaya kadar olmasıydı.
81
Bu ne-
denle sözlü yargılama usulünde günle belirli bir cevap süresi bulun-
muyordu.
Basit yargılama usulünde ilk itirazlar ve zamanaşımı savunması,
iki haftalık cevap süresinde, ek süre verilmişse, iki hafta geçirilmeden
verilecek cevap dilekçesinde ileri sürülmelidir.
82
Basit yargılamada id-
dia ve savunmanın değiştirilmesi ve genişletilmesi yasağını düzenle-
yen hüküm nedeniyle; ilk itirazlar ve zamanaşımı def’i cevap dilekçe-
sinde ileri sürülmediyse, sözlü usulden farklı olarak, ilk oturumda da
olsa dinlenilmeyecektir.
83
Mahkeme ilk duruşmada dava şartları, ilk
itirazlar, zamanaşımı ve hak düşürücü süre hakkında tarafları dinler.
84
Sözlü yargılamada ilk itirazlar ilk celsede, sözlü olarak davanın esası-
na girilmeden ileri sürülmelidir.
85
Yazılı yargılamada ise ilk itirazlar
cevap dilekçesinde ileri sürülür.
76
Çelik, s. 294; Kılıçoğlu, 75; Bozkurt, s. 34.
77
Ürcan, s. 106; Bozkurt,
Ankara Barosu Dergisi,
s. 198; Kılınç,
TBB Dergisi,
s. 398.
78
Kılıçoğlu, 75; Bozkurt, s. 34.
79
Ürcan, s. 77; Çelik, s. 261.
80
Kılıçoğlu, 73; Bozkurt, s. 34; Çelik, s. 293.
81
Kılınç,
TBB Dergisi
, s. 397; Ürcan, s. 59.
82
Çelik, s. 261.
83
Günay, s. 101; Çelik, s. 261.
84
Karslı, s. 629; Kuru / Arslan / Yılmaz, s. 771.
85
Ürcan, s. 62.