TBB Dergisi 110. Sayı

TBB Dergisi 2014 (110)

Zehra ÖZKAN

olarak ise bu kanserin geç teşhis edilmesi nedeniyle, davacılar, bu has-

talığa yakalandıklarını yetişkin oldukları yaşlarda öğrenmektedirler.

Dolayısıyla hastalığın ortaya çıktığı zaman annenin hangi üretici ta-

rafından üretilen DES’i aldığı belirlenememektedir

. Bunun yanı sıra

pek çok üreticinin de davanın açıldığı tarihte artık mevcut olmaması

da karşılaşılan sorunlar arasında yer almaktadır

Sindell

davası, Kaliforniya’da ikamet etmekte olan ve doğumdan

önce DES’e maruz kalan kadınların, 1941’den sonra DES satan ilaç üre-

ticilerine karşı açtığı davadır. Mahkeme, davacının annesinin kullan-

dığı DES üreticisi belirlenemese de, davalıların ilaç pazarındaki payı

oranında sorumlu olacağına karar vermiştir. Karara göre, sorumlulu-

ğun doğabilmesi için; davacının, davalıların söz konusu ilacı önemli

bir oranda ürettiğini göstermesi ve tüm davalıların aynı formülü kul-

landığını ortaya koyması yeterli görülmüştür. Davalının, ancak, zarara

neden olan ürünü üretmemiş olduğunu ispatlayabilmesi durumunda

sorumluluktan kurtulabileceği belirtilmiştir

Her ne kadar

Sindell

kararında,

Summers

kararında benimsenen

ispat yükünün tersine çevrilmesi yaklaşımı uygulanmamış olsa da,

pazar paylaşım sorumluluğu kuralının çıkış noktası ispat yükünün

tersine çevrilmesidir. Ancak bu kuralın ispat yükünün tersine çevril-

mesinin ötesine geçtiğinin

100

, hatta ispat yükünü

Summers

kararından

çok daha fazla esnettiğinin

101

kabul edilmesi gerekmektedir. Pazar

Bonnie Rochman

DES Daughters: Banned Pregnancy Drug Linked to Infertility,

Prematurity and Cancer, Time Health&Family, 06/10/2011,

http://healthland

time.com/2011/10/06/des-daughters-now-banned-drug-linked-to-infertility-

prematurity-and-cancer/

. <Son erişim tarihi 29/12/2013.>

Dobbs, s.430-431; Diamond/Levine/Madden, s.196; Wilson, s.367; Fischer, market

share, s.1625; Geistfeld, s.477.

Dobbs, s.430-431; Geistfeld, s.477.

26 C3d 588 (607 P2d 924).

100

Keeton/Dobbs/Keeton/Owen, s. 271; Diamond/Levine/Madden, s.196; Wilson,

s.370.

101

Fischer,marketshare,s.1637.HernekadarDESdavalarında,bazımahkemeler,ispat

yükünün tersine çevrilmesi kuralını uygulamış olsalar da, aslında ispat yükünün

tersine çevrilmesi kuralının gerekçeleri DES davalarında geçerli olmamaktadır.

Nitekim Sindell kararında da bu gerekçeler tartışılarak, söz konusu davada ispat

yükünün tersine çevrilmesi kuralının uygulanmayacağına karar verilmiştir. Bu

gerekçeler; ispat yükünün tersine çevrildiği davalarda davalının, davacıya göre

daha rahat delil ikame edebilmesi ve davacının, davalıların dolayısıyla delil

ikame edememesi olarak özetlenebilir. 26 C3d 588 (607 P2d 924) ve ayrıntılı bilgi

için : Fischer, market share, s.1636-1637.