48 / 441
TBB Dergisi 2014 (110)
Zehra ÖZKAN
47
olasılığın, iddianın lehinde olduğunu gösteren delillerin tümünün, bir
iddiayı ispat etmek için yeterli olmadığı ifade edilmektedir
76
. Başka
bir anlatımla delillerin, iddianın gerçek olduğu konusunda jüriyi inan-
dırması gerekmektedir
77
.
Fischer
bu durumu bir örnekle açıklamıştır.
Ciddi trafik kazalarının çoğunun alkolle ilişkili olması, jürinin dava
konusu kazanın, alkolle ilişkili olduğuna inanması için yeterli değildir.
Jürinin böyle bir sonuca varabilmesi için daha başka delillerin sunul-
ması gerekmektedir
78
.
Kural bu olmakla birlikte, aşağıda ayrıntılı bir şekilde ele alınacağı
üzere kimi ispat kolaylıklarının da benimsendiği görülmektedir.
B) İspat Yükünün Tersine Çevrilmesi
İspat yükünün tersine çevrilmesi suretiyle ispatta sağlanan bu ko-
laylık, aslında,
but for
testinin tatmin edici bir sonuç doğurmadığı, alter-
natif nedenselliğin söz konusu olduğu olaylarda bir çözüm yolu olma
işlevi görmektedir. Bu çözüm yoluyla özdeşleşen dava, 1948 yılında
Kaliforniya Temyiz Mahkemesi tarafından karara bağlanan
Summers
v. Tice
79
davasıdır
80
. Davaya konu olan olayda, alternatif nedenselliğin
klâsik örneği olan iki avcının aynı anda ateş etmesi söz konusu olmuş-
tur. Bu olayda da davalıların ikisi de av tüfeklerini ateşlemiş ancak
birinden çıkan saçma davacının gözüne denk gelmiş ve davacının han-
gisinin tüfeğinden çıkan saçma ile yaralandığı belirlenememektedir.
Her iki davalının da eylemlerinin aynı olması, eyleminin ihmal teşkil
etmesi, ancak hangisinin zarara neden olduğunun belirlenememesi
gerekçesiyle her ikisinin de sorumluluktan kurtulmasını istemeyen
Kaliforniya Temyiz Mahkemesi, ispat yükünün tersine çevrilmesine
karar vermiştir. Davalılardan her biri kendisinin zarara neden olmadı-
ğını ispatlayamadığı için her ikisi de sorumlu tutulmuştur
81
.
76
Fischer, loss of chance, s.608.
77
Fischer, loss of chance, s.608; Robertson, common sense, s.1774.
78
Fischer, loss of chance, s.608.
79
California Temyiz Mahkemesi’nin 17 Kasım 1948 tarihli kararı için bkz. 33 Cal 2nd
80 (199 P2d 1). Bundan sonra
Summers
kararı olarak anılacaktır.
80
Glannon, s.147; David A. Fischer, “Products Liability-An Analysis of Market Share
Liability”,
Vanderbilt Law Review,
Nashville Tennessee 1981, C.34, s.1630 (market
share); Geistfeld, s.454.
81
33 Cal 2nd 80 (199 P2d 1).