TBB Dergisi 110. Sayı

Borçlar Kanununa Göre Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi

1. GİRİŞ

İkinci Dünya Savaşından sonra meydana gelen iktisadî gelişme-

ler ve buna bağlı olarak üretimin hızla artması tüketim toplumlarının

oluşmasına sebep olmuştur. Bu tür toplumlarda ekonomik yapı, bi-

reyin malî gücünü aşacak şekilde tüketim halkalarına dahil olmasını

zorunlu kılmaktadır

. Bu zorunluluğun bir sonucu olarak tüketime ka-

tılan bireylerin aldıkları malın karşılığı olan bedelleri ödeyebilmeleri

için

“kısmî ödemeli satışlar”

a duyulan

ihtiyaç gün geçtikçe daha da ken-

dini hissettirmektedir. Kısmî ödemeli satış türlerinden olan ve taksitle

satışın satıcı bakımından oluşan sakınca ve risklerini önlemek amacıy-

la ortaya çıkan

“ön ödemeli taksitle satış”

, 6098 sayılı Borçlar Kanunu ile

birlikte daha da ön plana çıkmış bulunmaktadır.

Söz konusu sözleşmenin pek çok yararı mevcuttur. Günümüz eko-

nomisinde bu tür satışların en önemli yararlarından biri, kısıtlı maddî

imkânları bulunan ve aylık kazançları peşin alıma yetmeyen bireylere

ihtiyaçlarını temin edebilme imkânı bahşetmeleridir

. Ayrıca, alıcılar,

ön ödemeli satışlar sayesinde sürekli gelişen teknolojiden istifade ede-

bilme imkânına kavuşurlar. Bu imkân ise, toplumun yaşam standartla-

rına ve refah seviyesine olumlu bir biçimde katkı sağlar

Ön ödemeli satışların bir diğer yararı da ekonomiye yapacağı kat-

kıdır. Bu satış türü sayesinde alıcı olabilecek kesim genişler. Böylece

üretim artar, ürün maliyeti katlanılabilir düzeye kadar düşer ve bunun

sonucunda da alıcıların kalite yönünden korunması sağlanır

Ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinde, satıcının satılanı alıcıya

devretme borcu ancak bedelin tamamen ödenmesinden sonra muaccel

Akünal, Teoman, “Mukayeseli Hukukta Taksitle Satım Sözleşmelerinde Alıcıyı

Korumaya Yönelen Tedbirler”,

Mukayeseli Hukuk Ara

tırmaları Dergisi

, Yeni Seri,

Y. 6, S. 9, 1972, s. 79.

Ozanoğlu, Hasan Seçkin, Tüketicinin Korunması Açısından Taksitle Satım Söz-

leşmesi, Ankara 1999, s. 153, dn. 215; Kuntalp, Erden, Ard Arda Teslimli Satım

Akdi, Ankara 1968, s. 35; Ünlütepe, Mustafa, Türk Borçlar Kanunu Hükümleri

Çerçevesinde Taksitle Satım Sözleşmesi, İstanbul 2011, s. 100.

Çörtoğlu, Sahir, “Tüketicinin Korunması Yönünden Taksitle Satım Sözleşmeleri”,

Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Dergisi

, C. 6, S. 1-2, 1974, s. 262, Ansay,

Tuğrul, Türk Borçlar Kanununa Göre Taksitle Satışlar ve Satıcı, Ankara 1954, s. 5.

Atasoy, Ömer Adil / Taşkın, Mustafa / Acar, Hakan, Tüketiciyi Koruma Hukuku,

Eskişehir 1997, s. 133.

Çörtoğlu, 263.