TBB Dergisi 110. Sayı

Borçlar Kanununa Göre Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi

da olduğunu ifade etmek mümkündür. Buna göre, satıcının tatmini

için birden fazla ifanın gerçekleşmesi gerekir

Alıcının satılanın bedelini kısım kısım ödemesinin kısmî ifa ola-

rak kabul edilmesinin doğru olmayacağını da belirtmekte yarar vardır.

Zira, kısmen ifadan bahsedebilmek için hem bütün borcun belirli ve

muaccel olması hem edimin bir bütün olarak ifa edilmesi gerekmek-

tedir (BK. m. 84). Ancak, edimleri farklı vakitlerde muaccel hâle gelen

böyle bir sözleşmede kısmen ifaya ilişkin Borçlar Kanununun 84 ncü

maddesinin uygulanması mümkün değildir. Çünkü, söz konusu söz-

leşmede her bir edimini ifası, diğer edimlerden ayrı bir varlığa sahip

borçların yerine getirilmesi niteliğindedir. Ancak, bu noktada her bir

edimin diğerlerinden bağımsız bir şekilde kısmen ifasının da mümkün

olduğunu ifade etmekte yarar vardır

3. ÖN ÖDEMELİ TAKSİTLE SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN BENZER

SÖZLEŞMELER İLE KARŞILAŞTIRILMASI

I- Taksitle Satış Sözleşmesi

818 sayılı eski Borçlar Kanununda taksitle satışın tanımına yer

verilmemişti. Ancak, Borçlar Kanununun 253 üncü maddesinin ilk

fıkrasında söz konusu sözleşmenin tanımı yapılmıştır. Buna göre,

taksitle satış,

“satıcının, satılan taşınırı alıcıya satış bedelinin ödenmesin-

den önce teslim etmeyi, alıcının da satış bedelini kısım kısım ödemeyi üst-

lendikleri satıştır”.

Tanımdan da anlaşıldığı üzere, taksitle satış ile ön ödemeli taksitle

satışın ortak noktaları mevcuttur. Öncelikle, sistematik bakımdan ilk

dikkati çeken, söz konusu sözleşmelerin her ikisinin de Borçlar Ka-

nununda

“Kısmî Ödemeli Satışlar”

başlığı altında yer almasıdır

. Buna

göre, her iki sözleşme de birer kısmî ödemeli satıştır.

Kanunda söz konusu sözleşme türleri için tercih edilen terimler de

önemlidir. Kanunkoyucu, söz konusu sözleşmeleri,

“taksitle satış”

Kuntalp, 19.

Ozanoğlu, 65; Kuntalp, 25-26.

818 sayılı eski Borçlar Kanununda ise böyle bir üst başlığa yer verilmemişti. Söz

konusu Kanunda kısmî ödemeli satışlardan sadece

“Taksitle Satım”

başlıklı taksit-

le satış düzenlenmekteydi (EBK. m. 222-224).