80 / 441
TBB Dergisi 2014 (110)
Mehmet AKÇAAL
79
“ön ödemeli taksitle satış”
olarak adlandırmıştır. Buna göre, kanunkoyu-
cu, her iki sözleşme türünde de
“taksitle satış”
terimine yer vermiştir.
Taksitle satışın özelliği, satış bedelinin birden fazla vadeli kısımlara
ayrılarak, taksitler hâlinde ödenmesidir
73
. Ön ödemeli taksitle satış
sözleşmesinde de satış bedeli birden fazla vadeli kısımlara ayrılarak
taksitler hâlinde ödenmektedir.
Ayrıca, her iki sözleşmede de satıcı, satılanın mülkiyetini karşı ta-
rafa devretmeyi üstlenmektedir. Yani, her iki sözleşme de mülkiyeti
devretme borcu doğurmaktadır.
Konu bakımından da söz konusu sözleşmelerin ortak noktası var-
dır. Buna göre, Borçlar Kanununda söz konusu sözleşmelerin tanım-
larında açıkça her iki sözleşmenin konusunun da taşınır mal olduğu
belirtilmektedir.
Tarafların aslî edim yükümleri bakımından da söz konusu sözleş-
meler benzerlik arz etmektedir. Bu kapsamda her iki sözleşmede de
alıcı bedeli kısım kısım ödemeyi, satıcı ise satılanın teslimini üstlen-
mekle yükümlüdür.
Benzerliklerine işaret edilen bu sözleşme türleri arasında bazı
farklılıklar da mevcuttur. Her iki sözleşme arasındaki ilk farklılık,
doğuş sebeplerine ilişkindir. Ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinin
doğuş sebebi, taksitle satışın satıcı bakımından oluşan sakınca ve risk-
lerini ortadan kaldırmaktır. Taksitle satışın doğuş sebebi ise, iktisadî
bakımdan zayıf durumda olan alıcıya bedeli taksitler hâlinde ödemek
ve satılandan derhâl yararlanma imkânı vermektir
74
. Her iki sözleş-
menin doğuş sebebi de göstermektedir ki, ön ödemeli taksitle satışın
doğuşunda satıcının, taksitle satışın doğuşunda alıcının menfaatleri ön
planda yer almıştır.
Söz konusu sözleşmeler arasındaki bir diğer farklılık ise, esasında
bir ortak noktaları olan sözleşmelerin taraflarının aslî edim yükümleri-
ne ilişkindir. Taksitle satışta, alıcı, satılanın kendisine tesliminden son-
ra bedelini taksitler hâlinde ödemeyi üstlenmektedir (BK. m. 253/I)
75
.
73
Feyzioğlu, 148; Tandoğan, 301.
74
Bucher, II, 133; Kuntalp, 32; Feyzioğlu, 151.
75
Honsell, Heinrich, Shweizerisches Obligationenrecht Besonderer Teil, 3. Auflage,
Bern 1995, s. 165; Velidedeoğlu, Hıfzı Veldet / Özdemir, Refet, Türk Borçlar Ka-
nunu Şerhi (Genel - Özel), Ankara 1987, s. 431; Tunçomağ, II, 320; Kuntalp, 33;