87 / 441
Borçlar Kanununa Göre Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi
86
belirsiz olması da kararlaştırılabilir. Tahsis kaydıyla satış sözleşmesi-
ne alıcının bir mobilya mağazasından, ileride evlenecek kızına çeyiz
olarak satın almak istediği eşyaya ilişkin yaptığı sözleşme örnek göste-
rilebilir. Bu durumda alıcı, kendisine tanınan seçimlik hakkını kullan-
dığında, satıcı, sözleşmede kararlaştırılan toplam satış bedeline kadar
olmak üzere, seçtiği çeyizlik eşyayı peşin satıştaki olağan bedellerle
devretmekle yükümlüdür.
5. ÖN ÖDEMELİ TAKSİTLE SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN
HÜKÜMLERİ
I- Alıcının Borçları ve Temerrüdü
A) Alıcının Borçları
1- Satış Bedelini Ödeme Borcu
Ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinde satış bedelini ödeme bor-
cu, alıcının aslî borcudur. Bu borcun tam anlamıyla ifası için satılanın
alıcıya devrinden önce satış bedelinin kısmî edimler hâlinde tamamıy-
la satıcıya ödenmesi gerekmektedir (BK. m. 264/I, m. 267, c.1).
Ön ödemeli taksitle satış sözleşmesinde alıcının, satış bedelini be-
lirtmeksizin, malı alacağını kesin olarak bildirmesi hâlinde sözleşme
geçerli olmaz
96
. Çünkü, sözleşmede yer verilmesi zorunlu hususlardan
birinin de toplam satış bedeli olduğu açıkça Kanunda yer almaktadır
(BK. m. 264/II). Söz konusu zorunlu unsura sözleşmede yer verilmesi
bir geçerlilik şartı olduğundan, bedelin sözleşmenin kurulmasından
sonra belirlenmesi mümkün değildir.
Ödemelerin güvenceye bağlanması ise,
“Tarafların Hak ve Borçları”
üst başlığı altında Borçlar Kanununun 265 inci maddesinde düzenlen-
miştir
97
. Söz konusu maddenin ilk fıkrasında, ödeme süresi bir yıldan
daha uzun veya belirsiz olan sözleşmelerde alıcının, ödemeleri söz-
96
Ancak, Borçlar Kanununun 233 ncü maddesinin ikinci fıkrasında taşınır satışla-
rında alıcının, satış bedelini belirtmeksizin, malı alacağını kesin olarak bildirmesi
hâlinde satışın, ifa yeri ve zamanındaki ortalama piyasa fiyatı üzerinden yapılmış
sayılacağı hükme bağlanmıştır.
97
Bu hükmün amacının, satıcının iflâsı hâlinde alıcıyı korumak olduğu yönünde
Aral / Ayrancı, 183.