89 / 441
Borçlar Kanununa Göre Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi
88
265 inci maddenin son fıkrası ise, 269 uncu maddede düzenle-
nen cayma hakkının kullanılması ihtimali ile ilgili bir hükümdür. 269
uncu maddenin ilk fıkrasına göre, ödeme süresi bir yıldan daha uzun
veya belirsiz olan sözleşmelerde alıcının malın devrine kadar her za-
man sözleşmeden cayma hakkına sahip olduğu kabul edilmektedir.
265 inci maddenin üçüncü fıkrasında, 269 uncu maddeye göre alıcı ta-
rafından cayma hakkının kullanılması hâlinde ödemelerin yatırılacağı
hesapta satıcının hiçbir hakkının kalmayacağı belirtilmektedir. Alıcı
tarafından cayma hakkının kullanılması durumunda satılan henüz
satıcının elinden çıkarılmamış olur. Dolayısıyla, bu hüküm, satıcının
haksız kazanç elde etmesini engellemekte ve cayma hakkına işlerlik
kazandırmaktadır.
2- Satılanın Zilyetlik ve Mülkiyetini Devralma Borcu
Alıcı, satış bedelini tamamen ödedikten sonra, süre sınırlaması
olmaksızın malın zilyetlik ve mülkiyetinin kendisine devredilmesini
isteyebilir (BK. m. 266/I). Söz konusu hak, aynı zamanda alıcının bir
borcudur da
98
.
Alıcı hâlen ifası mümkün ve muaccel satılanın zilyetlik ve mülkiye-
tini devralma borcunu ifada geciktiği takdirde, satıcı, borçlunun temer-
rüdü hükümlerinden (BK. m. 117 vd.) yararlanabilir. Ayrıca, satıcının
alacaklının temerrüdü hükümlerinden (BK. m. 106 vd.) de yararlanma-
sı mümkündür. Bunun için edim gereği gibi kendisine sunulan alıcının,
haklı bir sebep olmaksızın söz konusu edimi kabulden veya satıcının
borcunu ifa edebilmesine yönelik kendisi tarafından yapılması gereken
hazırlık fiillerini yapmaktan kaçınması gerekmektedir.
B) Alıcının Temerr
üdü
1- Genel Olarak
Ön ödemeli taksitle satışta alıcının temerrüdü, mümkün ve mu-
accel olan bir veya daha çok ön ödemenin ifa edilmemesi durumunda
söz konusu olur. Alıcının temerrüdünün şartları, Borçlar Kanununda
98
Bu hakkın aynı zamanda bir borç olduğu taşınır satışına ilişkin hükümlerde açık-
ça ifade edilmektedir (BK. m. 232).