266 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Tuğçe AKDEMİR
265
6216 sayılı Kanun’un 50. maddesine göre, bireysel başvuru konu-
sunda verilebilecek kararlar ikiye ayrılmaktadır. Buna göre, Anayasa
Mahkemesi, esas incelemesi sonunda, başvurucunun hakkının ihlal
edildiğine ya da edilmediğine karar verebilecektir.
A. Başvuruda Bulunanın Hakkının İhlaline Karar Verilmesi
Esas inceleme sonucunda, ihlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin
ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hük-
medilir. Ancak yerindelik denetimi yapılamaz, idari eylem ve işlem
niteliğinde karar verilemez. Burada karşımıza çıkan tartışmalı husus
ise, “yapılması gerekenler” ifadesinin içinin ne şekilde doldurulması
gerektiğidir. Kim, nasıl, ne şekilde yapılması gerekenleri tespit edecek
ve en önemlisi Anayasa Mahkemesi böyle bir durumda yetkisini ne
ölçüde kullanacaktır?
24
Tespit edilen ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa, ihlali
ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üze-
re dosya ilgili mahkemeye gönderilir. Buradaki kanun düzenlemesine
bakıldığında, ilgili mahkemenin son kanun yolu incelemesini yapan
mahkeme olarak anlaşılması ise yerinde olacaktır.
25
Yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmayan
hâllerde başvurucu lehine tazminata hükmedilebilir veya genel mah-
kemelerde dava açılması yolu gösterilebilir. Yeniden yargılama yap-
makla yükümlü mahkeme, Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararında
açıkladığı ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak şekilde mümkünse
dosya üzerinden karar verir.
Bölümlerin esas hakkındaki kararları gerekçeleriyle birlikte ilgili-
lere ve Adalet Bakanlığı’na tebliğ edilir ve mahkemenin internet say-
fasında yayımlanır. Bu kararlardan hangilerinin Resmî Gazete’de ya-
yımlanacağına ilişkin hususlar İçtüzükte gösterilir. Ancak Anayasa’nın
153. maddesinin son fıkrasına bakıldığında, “
Anayasa Mahkemesi karar-
ları Resmî Gazetede hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organla-
rını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar.
” Şeklinde düzenlen-
diği görülürken; Anayasa Mahkemesi’ne yapılan bireysel başvurular
24
Deynekli, agm., s.87.
25
Deynekli, agm., s.87