476 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Ali Rıza GÜDER
475
Kamu Sağlığı ve Güvenliği
AİHM, din, inanç ve vicdan ifadesinin, diğerlerinin sağlığı ve
güvenliği üzerindeki potansiyel olumsuz etkisi dikkate alınarak sı-
nırlanabileceğini öngörür.
69
Din ve inancın ifadesi diğerlerinin zarar
görmesi ve bedel ödemesi sonucunu doğuruyorsa, bu hakkın kulla-
nımının meşruiyeti tartışmalı hale gelir ve sınırlanması demokrasinin
alanı dahilindedir.
70
Kamu hizmeti verenlerin görevleri esnasında herhangi bir din veya
inanç sembolünü
görünür
bir şekilde taşımasının kamu sağlığı ve gü-
venliği üzerine etkisini öncelikle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin
Eweida and others v. The United Kingdom
71
kararındaki hükümler üzerin-
den değerlendirmek tartışma için yönlendirici bir temel oluşturacaktır;
Hastane yetkilileri, Hemşire Chaplin’den boynuna taktığı
haçı,
kendisi dahil hastane personeli ve hastaların sağlığı ve güvenliği üze-
rindeki olası negatif etkilerini gözeterek takmamasını talep etmiştir.
Mesela, psikolojik rahatsızlığı olan veya saldırgan bir hastanın (ve ül-
kemizde daha olası hasta yakınlarının) haçı kullanarak kendisine veya
hastane de bulunanlara zarar verebileceği veya boyunda sallanan
ha-
çın
açık yaraya temas ederek hastanın sağlığını riske edebileceği ön-
görülmüştür. Sikh inancına sahip hemşirelerin kirpan (vaftiz edilmiş
Sikhlerin taşıdığı bir tür bıçak) taşımaları da sınırlanmıştır. AİHM, bu
tehlikeleri öngörmek konusunda hastane yetkililerinin Mahkemeden
daha yetkin bir konumda ve geniş takdir hakkına sahip olduğunu ifa-
de etmiş ve din ve vicdan hürriyetinin ihlal edilmediğine hükmetmiş-
tir. Dikkate değer ve
kamuoyundaki türban tartışmasını yönlendirebilecek
şekilde vücuttan bağımsız ve Mahkeme kararındaki deyimiyle
uçuşan
başörtüsünün de sınırlandığına işaret edilmiştir.
Görevi esnasında bir hemşire veya doktorun başörtüsünü, yukarı-
da ifade edilen güvenlik ve sağlık kaygılarını gidermek amacıyla başı
69
Eweida and Others v. the United Kingdom, Judgment of 15 January 2013, p.80
70
Peter Jones, Bearing the Consequences of Belief, in (ed.) Comtemporary Political
Philosophy an Anthologhy, Robert E. Goodwin and Philip Pettit, Blackwell
Publisher Limited, 1997, p. 558
71
Eweida and Others, supra n. 69, p.98-99