472 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Ali Rıza GÜDER
471
mayı gerektirir.
53
Fakat,
farklı inancı gereği
farklı davranılan
Goldman’ın
kippa giyinebilmesi yanında, türban, haç, zülfikar giyinmelerine izin
verilmeyen bir Sikh, Müslüman, Hristiyan veya Alevinin (şüphesiz bu
matrix farklı kombinasyonlarla ifade edilebilir), onları inancını ifade
etmek (manifest) isteyen bireyler olarak (Goldman ile kıyaslandığın-
da)
aynı konumda olup farklı davranılan
ve ayrımcılığa uğrayan bir konu-
ma taşıyacaktır. Şüphesiz, ayrımcılık tartışmasından kaçınmak adına
Pareto prensibini
ters çevirip –ve meşru bir sebep olmaksızın- “herkes
daha iyi duruma gelemiyorsa bazıları kötü durumda kalsın” diyerek
veya toplumsal veya bireysel hoşgörüsüzlük dolayısıyla din ve inanç
hürriyetinden feragat edilmesini önermiyorum.
54
Somut durumda eşit
davranma prensibi gereği ordunun farklı din ve inanç sembollerine
açılmasının, din ve inanç hürriyetinin sınırlanması açısından meşru
ve objektif gerekçeler yarattığından bahsediyorum. Farklı sembollerin
taşınması, kaçınılmaz bir şekilde askerler arasında ayrışma ve nihayet
gerilim unsuru olabilir. Ordunun sivil toplumdan ayrı özel bir top-
luluk olduğu ve ifade özgürlüğünün sivil toplumda mümkün kıldığı
ölçüde tartışmaya izin vermesinin veya protestoyu tolere etmesinin
beklenemeyeceği ifade edilmişti.
55
Olası ve yakın
ayrışma ve gerilim
duyguları ; birlik, bağlılık, standart ve moral duyguların teşvik edilmesi
56
ge-
reken askeri düzenle bağdaşır görünmemektedir. V. Henry St. Crispin
Günü’nde savaşa çağırdığı
“az sayıda fakat mutlu kardeşler takımı’nı” el-
bette “mutsuz hasım gruplara” tercih ederdi.
57
53
Goldman v. Weinberger, supra n. 44, Yargıç Brennan, Yargıç Marshall (azınlık
görüşü); Thlimmenos v. Greece, Judgment of 6 April 2000, p. 45
54
Hamdi v
.
Rumsfeld
, 542 U.S. 507 (2004); “Sadece toplumsal toleranssızlık veya hu-
sumet nedeniyle bireyi temel özgürlüklerinden yoksun bırakmak anayasal değil-
dir.” Smith and Grady v. the United Kingdom, Judgment of 27 September 1999,
p.89 ; Engel and others v.the Netherlands, Judgement of 23 November 1976, p.59
; “devlet, ulusal güvenliği korumak adına silahlı kuvvetlerde askeri disiplin ve
operasyonel etkinliği korumak amacıyla ve gerçek bir tehditin varlığı durumun-
da bireyin özgürlüğünü sınırlayabilir. Bununla birlikte bu tehdit veya risk somut
örneklerle desteklenmelidir. ”
55
Parker v. Levy 417 U.S. 733, 743 (1974), Chappell v. Wallace 462 U.S. 296, 300
(1983), Greer v. Spock 424 U.S. 828, 843-844 (1976) (Powell, J., çoğunluk görüşü),
supra n. 38
56
Napoleon Bonaparte, Letter 27 August 1808; Savaşta moral değerler ¾ ağırlığa
sahipken kalan güç dengesi ise sadece ¼ değer arz eder.
57
William Shakespeare, Henry V Act IV Scene iii 18-67 ; “We few, we happy few we
band of brothers; For he to-day that sheds his blood with me, Shall be my brother;
be he ne’er so vile.”