474 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Ali Rıza GÜDER
473
Bütün bu yazıya sinmiş olan bir düsturu vurguyla ifade etmek ge-
rekirse, özellikle kamu düzeni ve devletin tarafsızlığı söz konusu ol-
duğunda belirleyici olan
din ve inancını pozitif bir şekilde ifade eden kamu
görevlisinin kastı değil negatif din ve vicdan hürriyetine sahip olan bireyin
algısıdır.
Yargı mensuplarının herhangi bir din veya inancın sembolü-
nü
görünür bir şekilde
taşımaları sundukları hizmetin tarafsızlığı konu-
sunda toplumda güven sorunu yaratabilir mi? Amacım elbette toplum
algısı önünde başka bir korku geçidi yapmak değil fakat bir dine veya
inanca yönelik nefret söylemi/suçundan yargılanan zanlının, o din
veya inancın sembolünü (türban, zülfikar, haç, kippa, davud yıldızı,
dharma tekerleği, ay-yıldız, aum mantra, lakşmi yıldızı v.s.) taşıyan
bir yargıcın tarafsızlığı konusunda
makul şüpheye
sahip olması olağan
bir tepkidir. Veya daha çarpıcı/güncel örnekler vermek gerekirse zanlı
(bu davalarda elbette artık-ve toplum vicdanında her zaman-
suçlu
),
Madımak davasında boynunda
zülfikar
; Rahip Santoro ve Zirve Yayı-
nevi katliamı davalarında
haç;
Betisrael
ve
Neve Şalom Sinagoglarının
bombalanması (El-Kaide 2003 saldırısı) davasında
kippa/davud yıldızı
taşıyan (örnekler ne yazık ki çoğaltılabilir) yargıcın tarafsızlığından
şüphe etmez miydi ?
Bu noktada avukatların görevlerini yerine getirirken dini sem-
bol giyinebilmelerinin kamu düzenine etkisi konusunda (ve kamu
sağlığı/güvenliği, toplumun moral değerleri ve başkalarının hak ve
özgürlüklerine potansiyel etkisini başka bir tartışmaya bırakarak) bir
parantez açmak gerekir. Kamu düzeni bağlamında
tarafsızlıklarına iliş-
kin,
avukatların konumları gereği topluma güven telkin etme yüküm-
lülüğü yoktur; özel hukuk ilişkisi ile bağlı oldukları müvekkillerine
karşı sorumlulukları bu tarafları ilgilendirir ve herhangi bir güven bu-
nalımı sözleşmenin lağvedilmesi ile çözülebilir. Fakat, baro tarafından
müdafi olarak atanması durumunda, kamu gücünü kullanan bir yargı
aktörü olarak
zorunlu bir hukuki ilişkinin tarafı olan
müvekkiline ve top-
luma kamu hizmetinin tarafsızlığı ve dürüstlüğü konusunda güven
vermekle yükümlüdür.
62
adaletin kendisi kadar önemlidir. ”
62
The Council of Europe Committee of Ministers Recommendation No. R(2000) 10
on Codes of Conduct for Public Officials (adopted by the Committee of Ministers
at its 106th Session on 11 May 2000), Article 9