66 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Rezzan İTİŞGEN
65
şebbüs suçunun maddi unsurunu yargı görevi yapanı, bilirkişiyi veya
tanığı hukuka aykırı olarak etkilemek amacıyla yapılan alenen sözlü
veya yazılı beyan oluşturmaktadır. Yani TCK m. 277’te yer alan yargı
görevi yapanı, bilirkişiyi veya tanığı etkilemeye teşebbüs suçunun ak-
sine etkilemeye yönelik her türlü hareket değil, sadece alenen sözlü ya
da yazılı beyanda bulunmak bu suçu oluşturacaktır. Bu nedenle adil
yargılamayı etkilemeye teşebbüs bağlı hareketli bir suçtur.
TCK m. 288’in oluşması için etkilemeye yönelik sözlü ya da yazılı
beyanın aleni olması gerekmektedir, aleniyet bu suçun bir unsurudur.
Fiilin belirli olmayan ve birden fazla kişiler tarafından algılanabilir ol-
ması anlamına gelmektedir.
18
Aleniyetin basın yolu ile gerçekleşmesi
gerekmez.
19
Yine sözlü ya da yazılı beyanın aleni olması gerektiğin-
den failin yargı görevi yapan, tanık veya bilirkişiyi ile yakın temasta
bulunması gerekmemektedir.
20
Bu nedenle kanun koyucu 6352 sayılı
Kanun ile bu suçun cezasını da değiştirerek, hürriyeti bağlayıcı ceza
yerine daha hafif bir yaptırım olarak adli para cezasını tercih etmiş-
tir. Hâlbuki TCK m. 277’yi ihlal eden kişiye iki yıldan dört yıla ka-
dar hapis cezası uygulanacaktır. Doktrinde bir görüşe göre 6352 sayılı
Kanun’un yaptığı değişiklikle beraber artık TCK m. 277 ile TCK m. 288
arasındaki farklılık büyük ölçüde kalktığından, her iki suçun yaptırı-
mı arasında bu derece bir farklılık isabetli değildir.
21
Kanımızca her ne
kadar iki madde birbirine çok benzemekte ise de ikisinin uygulanma
alanı farklıdır. TCK m. 288 görülmekte olan bir dava veya yapılmakta
olan bir soruşturma hakkında hukuka aykırı bir karar verilmesi veya
bir işlem tesis edilmesi ya da gerçeğe aykırı beyanda bulunulması için,
yargı görevi yapanı, bilirkişiyi veya tanığı hukuka aykırı olarak etki-
raflarından birinin, şüpheli veya sanığın, katılanın veya mağdurun lehine veya
aleyhine sonuç doğuracak bir karar vermesi veya bir işlem tesis etmesi ya da be-
yanda bulunması için, yargı görevi yapanı, bilirkişiyi veya tanığı hukuka aykırı
olarak etkilemeye teşebbüs eden kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile
cezalandırılır.
(2) Birinci fıkradaki suçu oluşturan fiilin başka bir suçu da oluşturması halinde,
fikri içtima hükümlerine göre verilecek ceza yarısına kadar artırılır.
18
Parlar, Hatipoğlu, a.g.e., s. 4371.
19
Süheyl Donay, Türk Ceza Kanunu Şerhi, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2007, s. 411.
20
Donay, a.g.e., s. 411; Parlar, Hatipoğlu, a.g.e., s. 4372.
21
“Yargı hizmetlerinin etkinleştirilmesi amacıyla bazı kanunlarda değişiklik yapıl-
ması ve basın yoluyla işlenen suçlara ilişkin dava ve cezaların ertelenmesi hakkın-
da kanun tasarısı” Türk Ceza Hukuku Derneği Görüşü (Çevrimiçi) t24.com.tr/.../
TCHD%20GÖRÜŞÜ%20-%2014_05_2012%20SON%..., 20.09.2012.