72 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Rezzan İTİŞGEN
71
Basının haber verme hakkı ile bireyin adil yargılanma hakkı yarış-
maktadır. AİHM The Sunday Times v. Birleşik Krallık ile Observer ve
Guardian v. Birleşik Krallık davalarında gazetelerin Britanya Güven-
lik Servisinin emekli bir üyesinin anılarını ve bu serviste gerçekleşti-
ği iddia edilen birtakım hukuka aykırılıkları içeren “Spycatcher” adlı
kitabının daha önce diğer ülkelerde yayınlanmasına rağmen ülkede
yayınlanmasının adil yargılamayı etkileyeceği gerekçesiyle yasakla-
masını uygun bulmayarak AİHS m. 10’nun ihlal edildiğini saptamış-
tır.
42
Worm v. Avusturya davasına konu olan olayda ise bir gazeteci
vergi kaçırmak suçundan yargılanan devlet bakanının suçlu olduğunu
şiddetle ileri süren bir makale yayınlar ve bu nedenle ceza muhakeme-
sinin sonucunu etkileyebilecek nitelikteki hususların yayınlanmasını
yasaklayan Basın Kanunu’nun 23. maddesine göre mahkûm edilir.
AİHM gazetecinin bu şekildeki mahkûmiyetini yargının otoritesi ve
tarafsızlığının temel önemi ile adil yargılama hakkının korunması ve
adaletin işleyişine yönelik kamu güvenin sürdürülebilmesi amacıyla
AİHS m. 10’a aykırı görmez.
43
News Verlags GmbH & CoKG v. Avus-
turya davasının konu olan olayda başvurucu şirket kendi gazetesinde
Avusturya’da siyasetçi ve diğer birçok kişinin ciddi şekilde yaralan-
masıyla sonuçlanan olay hakkında bir makale yayınlar. Bu makalede
ayrıca şüpheli B’nin doğrudan ya da dolaylı olarak fail olduğu yönün-
de yorumlar ve onun bir fotoğrafına yer verilir. B’nin başvurusu üzeri-
ne Viyana Temyiz Mahkemesi söz konusu yayını yapan şirketin B’nin
fotoğrafını yayınlamaya devam etmesini yasaklar. AİHM bu şekilde
bir yasaklamanın AİHS m. 10’a yönelik bir müdahale olduğu fakat fo-
toğrafı yayınlanan kişinin şüpheli konumunda olduğu ve yakalandığı,
bu şüphelinin aşırı sağcı olarak bilindiği ve işlediği iddia edilen suçla-
rın da bu şekilde politik görüş temelli olduğu gerekçeleriyle bu müda-
halenin demokratik bir toplum için gerekli olmadığı sonucuna varır.
44
Shuvalov v. Estonya davasına konu olan olayda ise başvurucu, hak-
kında rüşvet alma suçundan dolayı devam eden yargılama sırasında
savcılığın basına yaptığı açıklamalar nedeniyle suçsuzluk karinesinin
42
“The Sunday Times (no.2) v.Birleşik Krallık”, Başvuru No. 6538/74, Karar Tarihi
26 Nisan 1979; “Observer ve Guardian v. Birleşik Krallık”, Başvuru No. 13585/88,
Karar Tarihi 26 Kasım 1991.
43
“Worm v. Avusturya”, Başvuru No. 22714/93, Karar Tarihi 29 Ağustos 1997.
44
“News Verlags GmbH & CoKG v. Avusturya”, Başvuru No. 31457/96, Karar Ta-
rihi 11.01.2000.