73 / 533
Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu (TCK M. 288)
72
ihlal edildiğini iddia eder. Mahkeme savcılık tarafından basına yapı-
lan açıklamaların soruşturmaya yönelik muhtemel zararları önlemeyi
amaçladığını ve toplumun önemli ölçüde ilgisine çeken bir dava hak-
kında toplumu bilgilendirme gerekliliğinin sınırını aşmadığını belirte-
rek suçsuzluk karinesinin ihlal edilmediğine karar verir.
45
Birleşik Devletler’de de özellikle geniş ölçüde kamunun ilgisine
açık olan davalarda adil yargılanma hakkının düzenlendiği Amerikan
Anayasası 6. Ek ile basının haber verme özelliğinin dayanağını oluştu-
ran 1. Ek arasındaki yarışmanın dengelenmesi için bazı kriterler yaratıl-
maya çalışılmıştır. Times Mirror Co. v. Superior Court davasına konu
olan olayda bir işçi sendikasının iki üyesi sendikalı olmayan bir kişiye
saldırıp onu dövmekten dolayı mahkûm edilirler ve koşullu salıverme
için başvuruda bulunurlar. Bu sırada The Los Angeles Times “Goril-
ler için koşullu salıverme?” başlıklı bir başyazıda söz konusu iki adamı
suçlayarak, hâkime eğer bu kişilerin koşullu salıvermesine karar verirse
önemli bir yanlışlık yapmış olacağını belirterek ihtarda bulunur. Kali-
forniya Yüksek Mahkemesi mahkemenin incelediği bir husustaki bu
şekilde müdahalenin doğal ve makul bir dengede olmadığına kanaat
getirerek, adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunu karşılayan mad-
deden mahkûmiyetine karar verir.
46
1976’da görülen Nebraska Press As-
sosation v. Stuart davası
47
sonucunda ise Yüksek Mahkeme görülmekte
olan bir dava hakkında yayın yasağı konulabilmesi için üç aşamalı bir
testin uygulanması gerektiği sonucuna varır; duruşma öncesi haberlerin
kapsamı, duruşma öncesi kamuya açıklığın sınırlandırılmamasının etki-
lerini yumuşatabilecek diğer önlemlerin mümkün olup olmadığı, sınır-
lama kararının muhtemel tehlikeyi önlemedeki etkisi. Bu kriterlerden
sonra basınının haber verme hakkının sınırlandırılmasının güçleşmesi
nedeniyle alternatif yollar aranmaya başlanmıştır. Sheppard v. Maxwell
davasında
48
Yüksek Mahkeme basının değil, duruşmada bulunanların
açıklama yapmasına bir sınırlama getirilebileceğine karar vermiştir.
Böylece basın yine ulaştığı kaynaklardan dava ile ilgili haber verebile-
cek ve haklarından bir sınırlama kararı verilmeyecektir.
49
45
“Shuvalov v. Estonya”, Başvuru No. 39820/08, 14942/09, Karar Tarihi 29.05.2012.
46
Times Mirror Co. v. Superior Court, 15 Cal. 2d 99, 98 P.2d 1029 (1940).
47
427 U.S. 539 (1976).
48
384 U.S. 333 (1966).
49
Mark R. Stabile, “Free Press-Fair Trial: Can They be Reconciled in a Highly Publi-