100 / 413
TBB Dergisi 2014 (112)
Emine Eylem AKSOY RETORNAZ
99
suçla orantılı gerekir. Zira orantısız cezalar suç-ceza dengesini boza-
caktır. Cezanın işlenilen suça göre çok ağır olması halinde gerek bi-
reyde gerekse toplumda hakkaniyete uygun davranılmadığı kanaati
oluşacaktır. Cezanın işlenilen suça göre hafif olması halindeyse, cay-
dırıcılık etkisi yaratılamayacağından suç rasyonel bir tercih haline ge-
lecektir.
27
Beccaria, cezaların amacını ağır suçlar ve siyasal suçlar bakımın-
dan farklı olarak belirler. Ağır suçlarda cezanın caydırıcılığı ön plan-
dadır. Siyasal suçlar söz konusu olduğundaysa cezanın asıl hedefi suç-
lunun ıslahıdır. Ancak suçlunun ıslahını modern anlamda suçlunun
yeniden topluma kazandırılmasına yönelik iyileştirme faaliyetleri ola-
rak anlamamak gerekir. Beccaria için cezanın ıslah edici olması caydı-
rıcılığı kapsamında daha hafif olmasından ibarettir.
28
III. Hapis Cezası
Cezalara ilişkin görüşlerini yukarıda açıklanan şekilde ortaya
koyan Beccaria, ağır ve ılımlı olmayan bir ceza olarak gördüğü ölüm
cezasının kaldırılması yönündeki düşüncelerini desteklemek için bu
cezaya seçenek bir ceza önermek zorundadır. Zira ölüm cezasının kal-
dırılması bir toplumda cezalandırılmaya ilişkin bir tartışma yarata-
caktır. Bulduğu çözüm ise hapis cezasıdır. Düşünüre göre ceza huku-
kunun gelişmesi hapis cezası ve zorla çalıştırmanın yaygınlaşmasıyla
mümkün olacaktır.
29
Beccaria, kişinin hürriyetinden yoksun kılınmasını bir ceza olarak
gördüğünü açıkça söyler.
30
Ceza yargılaması tedbiri olarak gördüğü tu-
tuklamayı ve hapis cezasını birbirinden ayırır. Tutuklama, Beccaria’ya
göre kişi güvenliği ilkesi ile bağdaşmadığı için yalnızca bazı haller-
de, istisnai olarak başvurulması gereken bir tedbirdir.
31
Tutuklama bir
hakkı ihlal ettiğinden, mutlaka haklı bir gerekçeye dayanmalıdır.
32
27
Pıres, s. 83.
28
Pıres, s. 130.
29
Porret Michel, “Les lumières et la modernité pénale”, Un droit pénal postmoder-
ne, sous la direction de Michel Massé, Jean-Paul Jean, André Giudicelli, PUF, Pa-
ris, 2009, s. 66.
30
Beccaria, s. 140
31
Beccaria, s. 136.
32
Francis Edward Devine, “Cesare Beccaria and the Theoretical foundation of mo-