103 / 413
Beccaria’nın Hapis Cezasına Bakışı Üzerine Bir Değerlendirme
102
mi olarak görülmemektedir. Hapishaneler hapis cezasının infaz edil-
diği kurumlar olmaktan çok, yargılanacak kişinin yargılama sırasında
hazır bulunmasını sağlamak üzere tutulduğu yerler olarak kullanıl-
maktadır.
44
Beccaria, bir tür depo olarak kullanılan döneminin cezaevlerinin
kötü koşullarının farkındadır. Nitekim, eserinin giriş kısmında “
zin-
danların içler acısı görünümleri, bunların dehşet vericiliğini ve korkunçluğu-
nu arttıran baskılara”
45
karşı çıkmayan yargıçları eleştirir.
Beccaria’nın suçlunun bağnazlıktan ve kendini beğenmişlik-
ten ancak “
zincirler, tomruklar, sürgit sopa altında ve demir parmaklıklar
arkasında”
46
kurtulacağını belirtmesi, nasıl bir cezaevi istediğinin işa-
retleridir. Cezaevini suçlunun gözetilip tutulduğu yerden çok bir iş-
kence yeri olarak görür. Mahpusun hapishaneden kurtulması ise an-
cak ölümü ile mümkün olacaktır. Hapis cezası bir tür kölelik, sürekli
bir esaret halidir.
47
Bu görüşlerden tıpkı dönemin cezaevi anlayışına
uygun olarak, hapishanelerin kötü koşullarını kabul ettiği hatta des-
teklediği sonucuna varmaktayız.
Düşünür, bir yandan suçlunun her şeyden önce bir insan olduğu-
nun göz önünde bulundurulmasını ve fiziksel işkencenin kaldırılma-
sını isterken
48
öte yandan ruha yapılan işkenceyi meşru görmektedir.
Bu hususu “c
ezaların oranları öyle seçilmelidir ki bunlar insanların ruhları,
zihinleri üzerinde pek çok kalıcı ama suçlunun bedeni üzerinde en az iz bıraka-
cak biçimde olsunlar
”
49
şeklinde ifade etmektedir.
Kanaatimize göre Beccaria hapishaneye ve hapis cezasına ilişkin
görüşleri çelişkilidir. Eserin cebir şiddet ve zor kullanmalar üzerine
olan bölümünde kan parası adı altında insan öldürenlerin para ceza-
sına çarptırılarak cezalandırılmasına, fakir insanların hayatının sa-
tın alınacak birer nesneye dönüştürüldüğünü söyleyerek karşı çıkar.
44
Thorsten Sellin, “Un regard sur l’histoire de la prison”, Les nouvelles méthodes de
restriction de la liberté dans le système pénitentiaire, Actes du deuxième Colloque
international de la FIPP, Ulm, 17-22 avril 1967, s. 1.
45
Beccaria, s. 24.
46
Beccaria, s. 139.
47
Beccaria, s. 139.
48
Vasfi Raşit Seviğ,
Askerî Adalet
, İkinci Kitap, Ankara,1956, s. 26.
49
Beccaria, s. 70.