321 / 413
Bireysel Başvuru Mekanizmasının Kabulü Sonrasında Genel Mahkemelerin ...
320
vuruya ilişkin vereceği kararlarla genel mahkemelere yol göstereceği
muhakkak ise de, halihazırda bireysel başvuruya ilişkin verdiği ka-
rarların sınırlı sayıda olması ve yerleşmiş içtihat külliyatının oluşması
için bir hayli zamana ihtiyaç olması sebebiyle, genel mahkemelerin,
AİHM tarafından onlarca yıllık birikimin sonucu oluşturulan temel
hak ve özgürlüklere ilişkin içtihatlarındaki yorumları dikkate alması,
hem insan haklarının bir bütün olarak gerçekleştirilmesi hem de bi-
reysel başvurunun işlerliği bakımından son derece önemlidir.
Başvuruların çoğunun mahkeme kararlarına karşı olacağı düşü-
nülürse, bu konuda, özellikle yargı mensuplarımızın üzerine büyük
bir sorumluluk düşmektedir. Bu sebeple genel mahkemeler kararla-
rında, Anayasa’nın 90. maddesinin 5. fıkrasına dayanarak uluslararası
insan hakları sözleşmelerini çekinmeden uygulamalılar ve böylece in-
san haklarının bir bütün olarak sağlıklı şekilde gerçekleşmesine katkı
sağlamalıdırlar. Aksi takdirde Anayasa Mahkemesi, insan haklarının
ülkemizde yüksek standartlara ulaşması gereği konusunda yalnız ka-
lacak ve fazla sayıdaki başvurudan dolayı işleyemez hale gelecektir ki;
bu durum da Anayasa Mahkemesi’nin AİHM tarafından etkisiz bir
başvuru yolu olarak görülmesine sebep olabilecektir. Bireysel başvu-
runun bu şekilde sonuçlanması, ondan beklenen hakları koruyucu ve
sistemi düzeltici fonksiyonu icra etmesine engel olacaktır.
KAYNAKLAR
Aliefendioğlu Yılmaz, Anayasa Yargısı ve Türk Anayasa Mahkemesi, Yetkin Yayınla-
rı, Birinci Bası, Ankara, 1996
Aliefendioğlu Yılmaz, (Panel Konuşması); İnsan Hakları Sözleşmelerinin İç Hukukta
Doğrudan Uygulanması, TBB Yayınları, Panel, Ankara, Birinci Baskı:2005
Arslan Zühtü, Anayasa Teorisi, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara-2008,
Atasoy Hakan, “Türk Hukukunda Bireysel Başvuru Yolu”, Türkiye Adalet Akademisi
Dergisi, yıl:3, sayı:9, 20 Nisan 2012
Aybay Rona, “Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru”, Türkiye Barolar Birliği Ya-
yınları: 201, TBB İnsan Hakları Merkezi Yayını: 13, Birinci Baskı, Ankara 2011
Bahadır Oktay, Yaşama Hakkı, Adalet Yayınevi, 1. Baskı, Ankara 2009
Başlar Kemal, Uluslararası Anlaşmaların Onaylanması, Üstünlüğü ve Anayasal De-