TBB Dergisi 112. Sayı

Cevap ve Düzeltme Hakkı Çerçevesinde Haberin Gerçeğe Aykırılığı

1. Yargıtay 7. Ceza Dairesi’nin 14.10.1993 Tarihli (1993/4911 E.,

1993/5847 K.) Kararı

Yargıtay 7. Ceza Dairesi, 14.10.1993 tarihli (1993/4911 E., 1993/5847

K.) kararında

maddi gerçekliğe aykırı bir haberin, “görünürdeki

gerçekliğe” uygun olması halinde düzeltme (tekzip) talebinde bulu-

nulamayacağını kabul etmiştir. Karara konu olayda davalı gazete da-

vacının uluslararası boyuttaki bir uyuşturucu kaçakçılığı nedeniyle

arandığına dair haber yayınlamıştır. Her ne kadar davalı gazete bu

haberi Devletin resmi görevlilerinin açıklamalarını kaynak göstererek

yapmış ise de, davacı, kendisinin de aralarında bulunduğu bir grup

sanığın, haklarında kamu davası açılanlardan ayrı olarak, haklarında

DGM Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen soruşturma gereği aran-

dıkları gerekçesiyle ilgili sulh ceza mahkemesine başvurarak cevap ve

düzeltme hakkını kullanmak istemiştir.

Davacının düzeltme talebi sulh ceza mahkemesince kabul edilmiş

ise de, davalı söz konusu kabul kararına itiraz etmiştir. İlgili mahke-

menin, davalıca yapılan bu itirazı reddetmesi üzerine ise dosya son

olarak Yargıtay 4. Ceza Dairesi’ne gelmiştir. Bahse konu itirazın red-

di kararının bozulmasına hükmeden Yargıtay, haberin gerçek dışılı-

ğından söz edilemeyeceğini kabul etmiş ve hukukumuzda cevap ve

düzeltme sistemimizce benimsenen yöntemi şu şekilde betimlemiştir:

“Haberin gerçekliğine yönelik hakim incelemesinin objektif ölçülere dayanma-

sı, ilgilisince gerçeğe aykırı sayılmasının değil basının haber vermek hakkının

ve toplumun bilgi edinme olanağının sınırlanmasına yol açmayacak biçimde

görünürdeki gerçeğe uygun olup olmadığının asıl alınması; maddi gerçek araş-

tırılma durumunda olmadığı için ortada görünen durum ve tarafların iddia-

larını kanıtlamak için sundukları bilgi ve belgeler değerlendirilmek suretiyle

sonuca ulaşılması...”

2. Yargıtay 7. Ceza Dairesi’nin 23.11.2006 Tarihli (2005/10573 E.,

2006/17936 K.) Kararı

Yargıtay 7. Ceza Dairesi’nin benzer bir değerlendirme yaparak,

maddi gerçekliğe aykırı bir haberin, “görünürdeki gerçekliğe” uygun

olması halinde düzeltme (tekzip) talebinde bulunulamayacağını kabul

Karar için bkz. Yenisey/Özel, s. 14-15.