137 / 341
Uluslararası Antlaşmaları Denetleme Mekanizmaları- Greta ve Avrupa Konseyi İnsan
136
likleri nedeniyle, uluslararası yargı kararları üzerinde yargısal deneti-
me dolaylı olarak etki potansiyeline sahiptir (b).
a- Rapor, görüş, tavsiye sunma yoluyla
İnsan Hakları Komiserinin görüş ve tavsiyelerde bulunması ken-
disine yüklenen görevin doğal olan bir sonucudur. Komiserin görüş
ve tavsiyeleri genel nitelikli olabileceği gibi, sadece bir devlet ile ilgili
de olabilir. Genel olarak temel haklarla bağlantılı olabilir ancak AİHS
de açıkça yer almayan bir hakkın temel olma özelliğine ilişkin de ola-
bilir, barınma hakkı ile ilgili tavsiye kararında olduğu gibi
17
.
Görüş ve tavsiye kararları, sadece ulusal mevzuat ile de sınırlı ola-
bilir
18
. Slovakya’ da kadınların zorla kısırlaştırılması iddialarıyla ilgili
konuda verdiği tavsiye kararı gibi. Yine aynı şekilde, Çek Cumhuriyeti
ve Rusya Federasyonu hakkındaki gözaltı ve tutuklama prosedürleri
içinde korunması gerekli haklara ilişkin verdiği tavsiye kararı da ulu-
sal çerçeve ile sınırlıdır
19
.
Diğer yandan, Komiser, bir başka uluslararası kurum, kuruluş ya
da mahkemeye görüş de sunabilir. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin
11 Nisan 2008 tarihli yazılı talebine karşı sunduğu görüş, bu çerçevede
verilmiştir
20
. Bu görüşünde Komiser, özel hayata ve aile hayatına saygı
hakkı gereğince, ceza ve tutukevi idaresinin tutuklu ve hükümlülerin
aile hayatını devam ettirebilmelerini sağlayacak tedbirleri almasının
gerektiğini, ailelerin bir ya da iki gün bir arada olmalarını sağlayacak
ceza ve tutukevi içinde otel odasına benzer aile ünitelerinin kurulması
(
Fransa ile ilgili raporundan
), ziyaretlerdeki mahremiyetin korunmasına
(
Birleşik Krallık ile ilgili Raporundan
), ceza ve tutukevlerinin tutuklu ve
hükümlülerin yakınlarının ziyaretlerine elverişli mesafede olmaları-
nın gerekliliğine dair (
Danimarka ile ilgili Raporundan
) görüşlerde bu-
lunmuştur.
GRETA ise, dönemsel izleme raporları dışında ayrıca faaliyetlerine
dönük olarak genel çalışma raporları sunmaktadır. Şu an için üçüncü-
17
Avrupa Konseyi, İnsan Hakları Komiseri, CommDH(2009)5 / 30 June 2009.
18
Avrupa Konseyi, İnsan Hakları Komiseri , CommDH(2003)12 / 17 October 2003
19
Avrupa Konseyi, İnsan Hakları Komiseri, CommDH(2002)17 / 30 May 2002
20
Avrupa Konseyi, İnsan Hakları Komiseri, CommDH(2008)15 / 16 June 2008.