TBB Dergisi 113. Sayı

Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları

176

• İngiltere’de izleme kurullarının sekretaryasının yanında, “Bilgi-

lendirme ve Vak’a Çalışmaları” birimi ve izleme kurulları tarafın-

dan seçilen “Ulusal Danışma Konseyi” adlı iki birim daha görev

yapmaktadır. Ülkemizde ise izleme kurullarının çalışmalarının

değerlendirilmesi ve takibi Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri

Genel Müdürlüğü bünyesinde çalışan bir şube (İzleme Kurulları

ve İnfaz Hâkimlikleri Şubesi) tarafından yapılmaktadır. Bu açı-

dan, Türkiye’de izleme kurullarının çalışmaları Adalet Bakanlığı

tarafından değerlendirme konusu yapılırken, İngiltere bu alanda

daha bağımsız oluşumlara yer vermektedir.

• Son olarak, İngiltere’de izleme kurulu üyeliğine seçilmek için

eğitim, meslek, alt ve üst yaş sınırı, hizmet süresi gibi nitelikler

aranmayıp, genel olarak, iyi karar verme, tarafsız olma, kurul ça-

lışmalarına yetecek bilgiye sahip olma ve bu işe ayıracak zamanı

bulunma gibi bireysel özellikler dikkate alınmaktadır. Ülkemiz-

deki kanuni düzenlemeye göre ise, kurul üyeliğine seçilebilmek

için 657 sayılı

Devlet Memurları Kanunu

’nda sayılan şartların ya-

nında, yaş, eğitim, en az 10 yıllık mesleki deneyim gibi objektif

niteliklerin ve bazı ek şartlar bulunmaktadır.

İzleme kurulların oluşturulmasında hangi model benimsenirse

benimsensin, mekanizmanın tamamen bağımsız olması ve istisnasız

bütün gözaltı yerlerini habersiz ziyarette bulunması birincil önem ta-

şımaktadır. Keza, izleme kurullarının bağımsızlığını güvence altına

alacak biçimde kadro yapısına ve mali olanaklara sahip olması da zo-

runludur

B. İzleme Kurullarının Kuruluşu, Görev ve Yükümlülükleri ile

Çalışma Esas ve Usulleri

Yukarıda kısaca değinilen gelişmeler uyarınca ülkemizde

Ceza

İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları Kanunu

kabul edilerek

yürürlüğe girmiştir

. Kurulların, idari bir işlemle değil, kanunla ku-

Thomas Hammarberg, Avrupa’da İnsan Hakları, s.219; M. Yılmaz Sağlam, “İn-

san Hakları Işığında İnfaz Hukuku Oluşturma”, Elli Yıllık Deneyimlerin Işığında

Türkiye’de ve Dünyada İnsan Hakları, Hacettepe Üniversitesi İnsan Hakları ve

Felsefesi Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ankara, 2004, s. 344.

4681 sayılı ve 14.06.2001 tarihli kanun, RG. 21.06.2001, Sayı 24439. Ayrıca, kanu-