

TBB Dergisi 2014 (113)
Hakan Sabri ÇELİKYAY
173
Önleme Komitesi de mahpusların şikâyetlerini dinlemek, gerekirse
bu şikâyetler üzerine işlem yapmak ve ceza infaz kurumlarının tesis-
lerini denetlemekle yetkili bağımsız bir organla çalışılmasını tavsiye
etmekte, bu organların ceza infaz kurumu yönetimi ve personeli ile
mahpuslar arasında olumlu bağların kurulması konusunda önemli
katkıları olduğuna inanmaktadır (Inf (92) 3, bent 54)
33
. Avrupa Kon-
seyi Bakanlar Komitesi’nin Üye Devletler Avrupa Cezaevi Kuralları
Hakkında REC (2006) 2 Sayılı Tavsiye Kararına Ek Kararın 1. Bölümün
“Temel İlkeler” başlıklı 9. bendinde bütün ceza infaz kurumlarının,
düzenli olarak, resmi denetimin yanında bağımsız izlemeye tabi tu-
tulmaları önerilmektedir
34
.
Avrupa Birliği organlarından olan Konsey’in insan hakları ilke
kuralları bağlamında kabul ettiği işkence ve diğer zalimane, insanlık
dışı veya onur kırıcı muamele veya cezalar hakkında ilke kurallarda,
yeterli donanıma sahip olan sivil toplum temsilcilerinin, özgürlüğün-
den mahrum edilmiş kişilerin tutulduğu yerleri ziyaret etmesinin sağ-
lanmasından, bağımsız ulusal insan hakları kurumlarının oluşturul-
masından ve desteklenmesinden söz edilmektedir
35
.
APT (Association for the Prevention of Torture) tarafından hazır-
lanan “Ulusal Önleme Mekanizmalarının Kurulması ve Yetkilendiril-
mesi İçin Rehber” başlıklı raporda, yukarıda değinilen Paris İlkeleri’ne
uygun biçimde, ulusal önleme mekanizmalarının temel gerekleri için
şu hususlar sıralanmıştır: Önleyici ziyaret gerçekleştirme yetkisi, tüm
ziyaret programını gerçekleştirmek için gerekli kaynak, tüm alıkonul-
ma yerlerine erişim, ilgili tüm bilgiye erişim, özel görüşmeler yapma
hakkı, bağımsızlık, uzmanlık, tavsiyelerde bulunma ve tavsiyelerin
dikkate alındığını gösteren cevaplar alma hakkı, rapor yayınlama
hakkı, gerekli ayrıcalıklar ve dokunulmazlıklar, güvenilirlik
36
. APT
33
Ceza İnfaz Kurumu Yönetimi El Kitabı, Avrupa Konseyi - Avrupa Komisyonu
Ortak Programı: Türkiye’de Model Cezaevi Uygulamalarının Yaygınlaştırılması
ve Cezaevi Reformunun Desteklenmesi Projesi, Ankara, 2011, s. 144.
34
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Ceza İnfaz Alanındaki Tavsiye Kararları,
Ankara, 2011, s. 30.
35
Avrupa Birliği İnsan Hakları İlke Kuralları, Türkiye: Avrupa Konseyi - Avrupa
Komisyonu Ortak Projesi, Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı Yayını, Ankara,
Kasım 2007, s. 29-30.
36
İşkenceye Karşı Sözleşme Seçmeli Protokol Işığında Ulusal Önleyici Mekanizma-
lar Olarak Ulusal İnsan Hakları Komisyonları ve Kamu Denetçiliği (Ombudsman)
Kurumları/Kamu Denetçileri, s.3 vd,
http://ihm.politics.ankara.edu.tr/userfi-