45 / 341
Yaşama Hakkına Saygı Nedeniyle Ölümü İstemek Pretty - Birleşik Krallığa Karşı
44
ler yalnızca öldürmeme yükümünü yerine getirmeyecek aynı zaman-
da hayatın ölümle sonuçlanabilecek saldırı ve eylemlerden korunması
için tedbirler alacaktır.
10
Devletin yaşama hakkının korunması yönünde pozitif yüküm-
lülüğü öncelikle somut önlemlerle kişilerin tehlikelerden korunması,
ikinci olarak da adam öldürmenin caydırıcı bir müeyyideye bağlan-
masını gerektirir; örnek vermek gerekirse, ciddi bir ölüm tehdidi alan
bireyi devlet önlemler alarak korumaya çalışacak; adam öldürme ger-
çekleşir ise suçlunun tespiti için gerekli soruşturmayı yapıp cezalandı-
rılmanın teminine çalışacaktır.
11
AİHM, X - Almanya’ya karşı davasında cezaevinde açlık grevine
giren mahkûma zorla yemek yedirilmesini yaşama hakkının korunma-
sında devletin pozitif edimi gereği değerlendirmiş ve cezaevinde bu-
lunması nedeniyle mahkûmun can güvenliğinin korunması açısından
infaz koruma memurlarının yaptığı müdahaleyi yerinde bulmuştur.
12
2. Ölmeyi İsteyebilmek
¨Uzun süren yaşam yaşamların en iyisi, kısa süren ölümse ölüm-
lerin en iyisidir derler.¨
Montaigne
Yaşamaya bu kadar önem verilir, yaşama hakkına uluslararası bel-
geler ve evrensel insan hakları teorisi bu kadar korumacı yaklaşırken,
aklî dengesi bozuk olmayan bir kişi ölmeyi isteyebilir mi?
Çalışmanın bu bölümü AİHM’de görülen Pretty - Birleşik Krallığa
Karşı davasının analizi şeklinde olup, Mahkeme süreci çeşitli görüşler
ve ek bilgilerle birlikte aktarılacaktır.
Diane Pretty, dejeneratif ve tedavisi olmayan tıpta motor-nöron
hastalığı (MND) olarak bilinen, vücutta istemli kasların güçsüzleş-
mesine yol açan, kol ve bacaklarda muazzam derecede güçsüzlük ve
10
W. v. England, App. No:9348/81, 28.02.1983; X v. England, App. No: 7151/75,
12.07.1978.
11
A. Şeref Gözübüyük/ Feyyaz Gölcüklü, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve
Uygulanması Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi,
2013, Turhan Kitabevi, § 418/1, s. 160.
12
X v. Germany, (1984) 7 EHRR 152.