TBB Dergisi 113. Sayı

Yaşama Hakkına Saygı Nedeniyle Ölümü İstemek Pretty - Birleşik Krallığa Karşı

Hükümet, bu hak kategorisinin dava ile ilişkisi olmadığını iddia

etmiştir. Mahkeme ise değerlendirmesinde, kişinin hayati önem arz

eden bir tıbbi müdahaleyi reddetmesinin akıl sağlığı yerindeyse ka-

bul edilir olduğunu belirtmiş ve kişinin müdahaleyi reddetmesine

rağmen müdahale yapılırsa bunun 8. maddenin ihlaline yol açacağını

vurgulamıştır. Fakat davada tıbbî müdahalenin reddi söz konusu de-

ğildir, talep kişinin kendini öldürmesine kocasının yardım etmesine

izin verilmesidir. Mahkeme iddiayı 8. maddenin 2. fıkrası kapsamında

değerlendirmiş ve özel yaşama müdahalenin demokratik toplum için

gerekli ve kanunla uyumlu olması şartını hatırlatmıştır. Davada izin

verilmemesinin meşru nedeninin yaşamı korumak ve bu vasıtayla

benzer durumda olan diğer hastaların korunması olduğunu söyleyen

Mahkeme, demokratik toplumun gerekliliği hususunu üye devletlerin

otoritelerin kararına bırakılması gerektiğini belirtmiştir. Daha önce

de belirtildiği üzere 2. madde kapsamında devletler ceza yasaları çı-

kararak kişilerin yaşama haklarını korumalıdır. 1961 tarihli Yasanın

2. maddesi zayıf ve korunmaya muhtaç, bilhassa bilinçli karar alma

yeteneğinden yoksun kişilerin yaşamlarının korunması için konmuş-

tur. Şüphesiz ölümcül hastalığa yakalananların durumları değişiklik

gösterecektir fakat bir çoğu korunmaya muhtaç durumda olacaktır, bu

da kanunun gerekçesine uygundur. Aksine izin verildiği takdirde kö-

tüye kullanmaların ortaya çıkacağı şüphesizdir. Bu nedenle konulan

yasağın ölçüsüz olmadığına karar veren Mahkeme, 8. maddenin ihlali

olmadığını doğrultusunda karar vermiştir.

Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü

nü düzenleyen 9. maddenin ihlal

edildiğini iddia eden Pretty, kişilerin veganlık, pasifizm gibi görüşleri-

ne saygı gösterilirken; kocasının kendisine intihar etmesi için yardım

etmesini isteme görüşüne saygı duyulmamasının maddenin ihlali ol-

duğunu iddia etmiştir.

Mahkeme 9. maddenin herkesin her istediğini yapabileceği anla-

mına gelmediğini ve her aktivitenin hukuk düzeninde korunamaya-

cağını söyledikten sonra zaten maddenin 2. fıkrası ile sınırlama sebep-

lerine giren bir durumun olduğunu belirtmiştir.

Pretty v. the United Kingdom, § 61-78, ss. 33-37.

Pretty v. the United Kingdom, § 80, ss. 37-38.

Pretty v. the United Kingdom, § 81, s. 38.