48 / 341
TBB Dergisi 2014 (113)
Mert NOMER
47
vunmada bulunmuştur. Devletin 3. madde ile gelen pozitif yükümlü-
lükleri, gözetimlerindeki kişilerin kamu görevlilerinden veya üçüncü
şahıslardan korunması olduğu gibi bireylerin üçüncü şahıslara karşı
korunması şeklindedir.
Tıbbî Etikte Ceza Hukuku Araştırmaları ve Lordlar
Kamarası Komitesi
(Criminal Law Revision Commitee and the House of
Lords Select Commitee on Medical Ethics)
çalışmaları neticesinde in-
tihara eğilimli kişilerin ister istemez fiziksel olarak tam olsalar da psi-
kolojik ve duygusal açıdan savunmasız oldukları sonucuna varmıştır.
Bu nedenle savunmasızların korunması ön planda tutulmalıdır. Hü-
kümet son olarak Avrupa Konseyi üye devletleri arasında Hollanda
hariç, rızaya dayalı öldürmelerin suç olduğuna dair ortak bir kanaat
bulunduğunu söylemiştir.
21
Mahkeme kararında AİHS’nin 2 ve 3. maddelerinin beraber oku-
nabileceğini söylemiş, işkence yasağı çoğunlukla devletlere negatif
yükümlülük getirse de bazı durumlarda kişilerin işkenceye ve kötü
muameleye tabi olmaması için gerekli önlemleri alma zorunluluğu
getirdiğine işaret etmiştir.
22
Mahkeme, “tedavi kişiyi aşağılayıcı bir
biçimde uygulanıyorsa ya da onurunu zedeliyorsa, moral ve fiziksel
direncini kırıyorsa 3. madde kapsamında değerlendirme yapılabilir fa-
kat taraf devletin hastalığa neden olmadığı ortadadır. Ayrıca hastanın
gerekli tedavisinin sağlanmadığı doğrultusunda iddialar da mevcut
değildir; bu nedenle dava konusu, 3. madde kapsamında değerlendiri-
lemez” demiştir.
23
Pretty, kişinin kendi geleceğini tayin hakkının, sözleşmenin tama-
mıyla güvence altına alındığını fakat özellikle
özel ve aile hayatına saygı
hakkı
nı düzenleyen 8. madde kapsamında korunduğunu belirttikten
sonra kişinin kendi bedeni üzerinde karar verebileceği, ona ne olaca-
ğı, ne zaman ve nasıl öleceğine karar verebilmesinin de bu kapsamda
değerlendirilmesi gerektiğini bu nedenle kocasının kendi ölümüne
yardım etmesinin kesin olarak yasaklanmasının maddenin ihlali ola-
cağını iddia etmiştir.
24
21
Pretty v. the United Kingdom, § 47-48, s. 29.
22
Z. and Others v. the United Kingdom [GC], App no:29392/95, ECHR 2001-V; A. v.
the United Kingdom, 23.09.1998, Reports 1998-VI, § 22, s. 2699.
23
Pretty v. the United Kingdom, § 49-56, ss. 29-32.
24
Pretty v. the United Kingdom, § 58-59, s. 32.