168 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Nurdan ORBAY ORTAÇ
167
C. Sorumsuzluk Anlaşması Ve Sorumluluğun Kapsamına
İlişkin Anlaşmalar
Montreal Konvansiyonunun 17’nci maddesinin son paragrafında
aksi belirtilmediği müddetçe, Konvansiyonda yer alan “bagaj” terimi-
nin hem teslim alınan bagaj hem de teslim alınmayan bagaj anlamına
geleceği belirtildiğinden, Konvansiyonun taşıyıcının sorumluluğunun
kapsamına ilişkin taraflar arasında yapılan anlaşmalara dair hüküm-
leri hem teslim alınan hem de teslim alınmayan bagaj için geçerlidir.
1. Sorumsuzluk anlaşması
Sorumsuzluk anlaşması, zarar gören ile zarar veren arasında yapı-
lan ve zarar görenin, zarar doğurucu fiilin gerçekleşmesi halinde taz-
minat talebinde bulunamayacağına ilişkin bağımsız olarak veya asıl
sözleşmeye ek olarak yapılan bir anlaşmadır
62
.
Türk Sivil Havacılık Kanununun 125’inci maddesi hükmüne göre,
taşıma sözleşmesinde yer alan ve taşıyıcının sorumluluğunu tamamen
kaldıran her şart geçersizdir. Montreal Konvansiyonunun 26’ncı mad-
desi hükmünde de hava taşıyıcısının bu Konvansiyonda düzenlenmiş
sorumluluğunu ortadan kaldıran sözleşme şartlarının geçersiz olacağı
açıkça hükme bağlanmıştır.
Hava taşıyıcısının, bagajın ziyaı veya hasara uğraması halinde
meydana gelen zararlardan doğan sorumluluğunun kapsamı belirle-
nirken öncelikle taşıyıcı ile yolcu arasındaki sözleşmenin hükümlerine
bakılır. Ancak yapılan taşıma sözleşmesi, Türk Sivil Havacılık Kanu-
nunda ve Montreal Konvansiyonunda yer alan taşıyıcının sorumlulu-
ğuna ilişkin düzenlemelere aykırı hükümler içeriyorsa, taşıma sözleş-
mesinin geçerliliğine halel gelmemekle beraber sözleşmenin aykırılık
teşkil eden bu hükümleri geçersiz sayılır ve sorumluluğun kapsamı
Türk Sivil Havacılık Kanunu ve Montreal Konvansiyonu hükümleri
nazara alınarak tespit edilir (TSHK m. 125; Montreal Konvansiyonu
m. 26, 49)
63
.
62
Galip Sermet Akman, Sorumsuzluk Anlaşması, İstanbul, 1976, s. 6
63
Yargıtay 11. HD. 2005/14189 E., 2007/5612 K. sayılı kararında “…Türk Sivil Ha-
vacılık Kanununun emredici mahiyetindeki 125. maddesi hükmüne aykırı olarak,
davalı THY tarafından davacıya satılan bilette yer alan ve davalı THY’nın sorum-