170 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Nurdan ORBAY ORTAÇ
169
lerinden talepte bulunan zarar görene karşı ileri sürmeleri mümkün
değildir. Örneğin; âkit taşıyıcı ile fiilî taşıyıcı iç ilişkilerinde, Montreal
Konvansiyonunda yer alan ve âkit taşıyıcı ile fiilî taşıyıcı arasındaki iliş-
kinin müteselsil sorumluluk olduğunu öngören düzenlemeden farklı
olarak, meydana gelen tüm zararların âkit taşıyıcı tarafından tazmin
edileceğini kararlaştırmış olsalar dahi; zararın doğumu halinde, zarar
gören fiilî taşıyıcıya başvurduğunda fiilî taşıyıcı, âkit taşıyıcı ile arala-
rındaki iç ilişkiyi ileri sürerek sorumluluktan kurtulamaz. Ancak fiilî
taşıyıcı; zararı tazmin ettikten sonra âkit taşıyıcı ile aralarındaki iç iliş-
kiye dayanarak ona, ödediği miktar tutarında rücû edebilir.
Montreal Konvansiyonunun taşıyıcının sorumluluğunun anlaşma
yoluyla tamamen kaldırılmasına ilişkin hükümleri, Türk Sivil Havacı-
lık Kanununun 106’ncı ve 124’üncü maddeleri gereğince iç hat taşıma-
ları bakımından da uygulanır.
2. Sorumluluğun kapsamına ilişkin anlaşmalar
a. Sorumluluğu genişleten anlaşmalar
Türk Sivil Havacılık Kanununun 124’üncü maddesinde taşıyıcının,
tarafı olunan uluslararası anlaşmalar ile öngörülmüş bulunan sınırla-
rın yükseltilmesine ilişkin özel anlaşmalar yapmak veya bu nitelikteki
anlaşmalara katılmak yetkisini haiz olduğu hükme bağlanmıştır. Ben-
zer bir düzenlemeye Montreal Konvansiyonunun 25’inci maddesinde
de yer verilmiştir.
Taşımanın fiilî taşıyıcı tarafından yapılması halinde, âkit taşıyıcı-
nın sorumluluk sınırlarının artırılması amacıyla akdettiği sözleşme
fiilî taşıyıcı tarafından kabul edilmedikçe, onu bağlamaz (Montreal
Konvansiyonu m. 44).
b. Sorumluluğu daraltan anlaşmalar
Türk Sivil Havacılık Kanununun 125’inci maddesi hükmüne göre
taşıma sözleşmesinde öngörülen ve zararın doğumundan önce taşıyı-
cının sorumluluğunu kısmen kaldıran veya tarafı olduğumuz ulus-
lararası anlaşmalarda belirtilmiş olan sorumluluk sınırını indirmeyi
amaçlayan her şart geçersizdir. Ancak bu şartların geçersizliği taşıma
sözleşmesinin geçersizliğini etkilemez.