TBB Dergisi 114. Sayı

TBB Dergisi 2014 (114)

Dilaver NİŞANCI

325

tanesinde dünya ortalamasına göre negatif sapma meydana geldiği,

yani kirliliğin dünya ortalamasının üzerinde olduğu belirtilmektedir.

Bu alanlar; eğitim, silahlı kuvvetler ve sivil toplum örgütleri’dir.

Yukarıdan beri söylediğimiz olumsuz tabloyu yok etmek üzere,

ülkemiz dahilinde oluşturulması gereken yasal mevzuat ve uygulama

ne yazık ki yeterli gelişimi gösterememiştir. Nitekim, Avrupa Konseyi

Bakanlar Komitesi bünyesinde kurulan ve yolsuzlukla mücadelede bir

denetim mekanizması olan “Yolsuzluğa Karşı Avrupa Devletler Grubu-

GRECO”, yolsuzluğa yönelik olarak ülkemizde yapılan yasal değişik-

likleri yeterli görmemiş olup; GRECO’nun Türkiye hakkındaki Üçüncü

Aşama İncelemesi sonucu düzenlenen 26 Mart 2010 tarihli

“

Türkiye’de

Suç Haline Getirme Değerlendirme Raporu’nun konuları, “Siyasi Par-

tilerin Finansmanında Şeffaflık” ve “Suç Haline Getirme” dir. GRECO,

yolsuzluğa yönelik olarak Türkiye’ye bir dizi tavsiyede bulunmuş;

Global Corruption Barometer 2010 Report.

http://www.transparency.org/po-

licy_research/surveys_indices/gcb/2010/results. Aktaran Gönülaçar, s. 8.

Çaha da ülkemizde yolsuzluğun en çok görüldüğü alanları; kamu ihale ve in-

şaatları; ithalat, ihracat ve gümrük alanları; finans sektörü; enerji sektörü; sağlık

sektörü ve silah ve savunma sanayi olarak sıralamaktadır. Çaha, s. 120-129.

Rüşvet suçlarının kapsamlı, tutarlı ve açık tanımlarını sağlamak ve (a) tarafların

rüşvet üzerinde anlaşmaya varıp varmadıklarına bakılmaksızın rüşvet vaat, teklif

ve talepleri, (b) görevi ihlal teşkil edip etmediğine ya da görevlinin yetki alanı

kapsamına girip girmediğine bakılmaksızın kamu görevlisinin görevi sırasında

yerine getirdiği veya getirmediği eylemlerin tamamını belirsizliğe mahal verme-

yecek şekilde tespit etmek için mevcut ceza kanununu gözden geçirmeyi;

Rüşvet suçlarının, aracılar yoluyla işlenen rüşvet vakaları ile yararın görevlinin

kendisi için değil de üçüncü taraf için sağlanmasının amaçlandığı durumları net

olarak kapsayacak şekilde anlamlandırılmasının sağlanmasını;

Uluslararası ticari faaliyetler dâhilinde olsun ya da olmasın bütün yabancı kamu

görevlilerinin, yabancı kamu meclisleri üyelerinin, uluslararası kuruluş görev-

lilerinin, uluslararası parlamenter meclisleri üyelerinin, uluslararası mahkeme

hâkimleri ve görevlilerinin rüşvet verme ve aynı kişilerden rüşvet almasının, Yol-

suzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi’nin 5, 6, 9, 10 ve 11. maddelerine göre açık

olarak cezalandırılmasının sağlanmasını;

Uluslararası ticari faaliyetlerin kapsamı içinde ya da dışındaki, yabancı jüri ve

hakemlere rüşvet verilmesi ve rüşvet alınmasının Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku

Sözleşmesi Ek Protokolünün 4 ve 6. maddelerine göre açık olarak cezalandırılma-

sını ve bu belgenin en kısa sürede imzalanıp onaylanmasını sağlamayı;

Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi’nin 7 ve 8. maddelerine göre, özel sek-

tör teşekküllerinde her görevde çalışan ya da bu teşekkülleri yöneten eden her

kişiye uygulanabilir şekilde özel sektörde rüşvet almayı ve vermeyi cezalandırıl-

masını;

Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi’nin 12. maddesine göre, nüfuz kulla-

nanın aldatıp aldatmamasına bakılmaksızın nüfuz ticaretinin cezalandırılmasını;

“Etkin pişmanlık” durumlarında kamu sektöründe rüşvet alma ve verme suçunu

işleyenlere sağlanan cezadan otomatik olarak ve neredeyse tamamen muaf olma

durumu nu analiz etmeyi ve buna göre gözden geçirmeyi ve bu tür durumlarda