sayi115

Avukatın Haklarının Önündeki Engeller

104

Avukatlık Kanunu ve bağlı mevzuatta sadece avukatın yüküm-

lülükleri düzenlenmiş değildir. Aksine avukatın yükümlülüklerinin

yanında avukatın hakları da yer almaktadır. Gerek Avukatlık Kanunu

gerek diğer mevzuatta yer alan bu haklar sayesinde avukatlık mesleği

icra edilebilmesine rağmen, çoğu zaman bunun farkına varılmamakta,

aslında en haklı olunan konuda dahi bilgisizlik veya başka sebeplerle

geri adım atılmakta, hakkın kullanılmasını engelleyen adli veya idari

karar verildiğinde, farkında olunmayan hakkın önemi anlaşılmakta-

dır. İşte bu sebeple avukatın hakları da avukatın yükümlülükleri ka-

dar ayrıntılı bir şekilde incelenmelidir.

Bu çalışmanın amacı, çok geniş olan bu hakların ayrıntılı bir şekil-

de incelenmesi değildir. Ülkemizde avukatın birçok hakkı olmasına

rağmen, hakların kullanılmasının hukuka aykırı karar ve uygulama-

larla engellendiği görülmektedir. İşte bu kapsamda avukatın hakla-

rından bazılarının önüne konulan engeller ve bu engellerin hukuka

aykırılığı inceleme konusu yapılacaktır.

1. Genel Olarak Avukatın Hakları

Ülkemizde maalesef avukatlık hukukunun tüm boyutlarıyla in-

celeyen çok az sayıda eser bulunmaktadır. Bu eserlerde avukatın hak-

larının farklı şekillerde sınıflandırıldığı görülmektedir. Her ne kadar

avukatın haklarını, hak ve yetki şeklinde ikili bir ayrıma tâbi tutan bir

görüş

bulunmaktaysa da, kanaatimizce avukatın haklarını bir bütün

olarak değerlendiren ve bu hakları iş edinme, mesleki çalışma yapma,

meslek örgütü ile ilişkiler, iş sahibi ilişkileri ve sosyal güvenlik yönün-

den sınıflandıran görüş

daha isabetlidir.

Avukatlık Kanunu’nun 1. maddesinin II. fıkrası ile yargının kurucu

unsuru olarak kabul edilmiş avukatın, bu görevini ifa edebilmesi için

gerekli haklara sahip olması gerekmektedir. Nitekim Avukatlık Kanu-

nu, farklı düzenlemelerle, avukatın buna ilişkin haklarını düzenlemiş-

tir. Daha önceleri bu hakların ve özellikle avukatın tekel hakkının ge-

nişletilmesi yönünde öneriler yapılmaktayken, bugün mevcut hakların

nasıl korunacağı üzerine düşünülmektedir. Gerçekten bu çalışmada sa-

Meral Özkan Sungurtekin, Avukatlık Mesleği Avukatın Hak ve Yükümlülükleri,

İzmir, 2012, s.203-378. Özkan’a göre, haklar sahiplerine yetkiler de vermektedir ve

bu sebeple yetki hakkın mevcudiyetinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır.

Semih Güner, Avukatlık Hukuku, Ankara 2011, s.281-432.