sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Çağrı YÜCEL

107

göre hukuki süreci yönlendirerek yargılama sürecinin uzamasının

önlenmesidir

. Bu hüküm her ne kadar Avukatlık Kanunu’nda dü-

zenlenmişse de aslında düzenleme Anayasa’nın 36. maddesinin bir

sonucudur. Zira Anayasa’nın 36. maddesinde adil yargılanma hakkı

düzenlenmiş olup, adil yargılanmanın en önemli unsurlarından biri-

si, yargılamanın makul bir sürede gerçekleştirilip bitirilmesidir. Ülke-

mizdeki yargılama süreçleri incelendiğinde delillerin toplanmasının

yargılama sürecini geciktirdiği görülmektedir. Dolayısıyla avukatın

delil toplama hakkının sınırları genişlediği ölçüde, mahkemelerin de-

lillerin toplanması için harcadıkları süre de azalacaktır. Ayrıca bir ki-

şinin konuyla ilgili tüm delillere ulaşabilmesi aynı zamanda savunma

hakkının da bir gereğidir

Avukatın delil toplama hakkı kapsamında avukatın incelemesine

sunulacak bilgi ve belgeler, avukatın gerek duyacağı bilgi ve belgeler

olmalıdır. Bir başka ifade ile bilgi ve belge incelemek isteyen avukat,

bu bilgi ve belgeyi inceleme gerekçesini bildirmelidir

. Avukatın ince-

lemek istediği bilgi ve belge ile müvekkili arasındaki ilişkiyi belirtmesi

yeterli olup, bu bilgi ve belgeyi nerede, nasıl kullanacağına ilişkin açık-

lama yapması gerekmemektedir

Avukatın delil toplama hakkının sınırı, avukatlık görevinin yeri-

ne getirilmesidir

. Bu sebeple, bir taşınmazın satışına aracılık etmek

amacıyla tapudaki bilgi ve belgeleri toplamak isteyen avukatın faaliye-

ti avukatlık faaliyeti kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, böyle

bir talebin reddedilmesi gerekmektedir. Zira bir avukatın emlak ko-

misyonculuğu yapabilmesi mümkün değildir

Hasan Tahsin Gökcan, Açıklamalı Avukatlık Yasası, Ankara 2012, s.820; Güner,

s.288.

1. D, 27.06.2008, E.2008/721, K.2008/800 sayılı kararına göre, “…soruşturma ra-

poruyla hakkında Devlet memurluğundan çıkarılma cezası önerisi getirilen ve bu

öneri uyarınca savunması istenen kamu görevlisine ve vekiline yapılacak savun-

maya esas olmak üzere soruşturma raporu ve eklerinden istenen belgelerin bir

örneğinin verilmemesinin savunma hakkının hukuka aykırı olarak kısıtlanması

sonucunu doğurduğu...” (SMİP).

Gökcan, s.820; Güner, s.292; Vuraldoğan, Kemal: “Avukatlık Kanunu madde 2

uyarınca Avukatın Bilgi Belge İnceleme ve Örnek Alma Hakkı”, EBD 2005, S.7,

s.33.

Vuraldoğan, s.33-34. Avukatın delil toplama hakkına ilişkin ayrıntılı değerlendir-

me için bkz. 1. D, 10.04.2002, E.2002/26, K.2002/52 (KİBB).

Güner, s.291. Sınır belirlenirken TMK m.2’den de yararlanabileceği yönünde bkz.

Çelikoğlu, s.302; Güner, s.291.

Delil toplama hakkının amaç dışı kullanılması durumunda avukatın sorumlulu-