sayi115

Avukatın Haklarının Önündeki Engeller

106

olmaması doğaldır. Ülkemizde de bu kültür ve bilincin halen yeterli

seviyelerde olmadığı dikkate alındığında

, baroların dava açma ehli-

yetinin dar yorumlanmasının yine kişilerin haklarını doğrudan etki-

leyeceği unutulmamalıdır. Kanaatimizce Anayasa’nın 36. maddesinin

I. fıkrasında belirtilen hak arama özgürlüğü, geniş bir şekilde yorum-

lanarak toplumu ilgilendiren idari davalarda baroların dava ehliyeti-

nin olduğu kabul edilmelidir.

2. Avukatın Delil Toplama Hakkının Önündeki Engeller

2.1. Avukatın Delil Toplama Hakkı

2001 değişiklikleriyle Avukatlık Kanunu’na giren avukatın de-

lil toplama hakkı

Kanun’un 2. maddesinin III. fıkrasında düzenlen-

miştir

. Ancak belki maddenin avukatın haklarıyla ilgili olmayan bir

maddede düzenlenmesi

, belki delil toplama yetkisinin sadece mahke-

me ve savcılıklarda görülmesi ama belki de en önemlisi konuya ilişkin

yeterli bilgi sahibi olunmaması sebebiyle, maalesef bu madde yeterin-

ce uygulanamamaktadır.

Avukatlık Kanunu’nun 2. maddesinin III. fıkrasının ihdas edil-

mesindeki temel amaç, avukatın konuyla ilgili olarak tüm delillere

ulaşabilmesine olanak tanınması ve bu sayede avukatın bu delillere

Belirtmek gerekir ki, barolar da bu seviyenin yükselmesi için bazı çalışmalar yapa-

bilirler. Kişilerin hukukla ilgili bilinçsizliklerini azaltmak, farkındalığı arttırmak,

kısacası kişilere haklarını hatırlatmak için konuyla ilgili kitapçıklar dağıtılması,

okullarda ve mahallelerde buna ilişkin kısa ve basit konferanslar verilerek kişile-

rin bilgilendirilmesi, yazılı ve görsel medyada tanıtımların yapılması gerekmek-

tedir. Böylece hem kişilerin hukuk bilinci ve farkındalığı artacak, hem de kişiler

haklarının daha fazla farkına vararak avukata daha fazla ihtiyaç duyacaktır.

Danıştay’ın henüz bu değişiklik yapılmadan önce de avukatın, avukatlık hizmeti-

nin yürütülmesi için gereken belgeleri incelemesinin mümkün olduğu yönündeki

kararı için bkz. 10. D, 21.03.1996, E.1994/7677, K.1996/1617 (SMİP).

Avukatın delil toplama hakkının bulunmadığı yönünde bkz. Özkan, s.19.

AK m.2, avukatlığın amacını düzenlemekte olup, avukatın delil toplamaya yet-

kisinin aslında bu maddede değil, avukatın haklarının düzenlendiği AK m.35

vd.’da düzenlenmesi gerekmektedir. Bu yönde bkz. Çelikoğlu, Cengiz Topel:

“Medeni Usul Hukuku Açısından Türk Hukukunda Avukatın Delil Toplama

Yetkisi, TBBD 2012, S.100, s.303. Nitekim Türkiye Barolar Birliği tarafından 2012

yılında yapılan Avukatlık Kanunu değişiklik önerisine ilişkin olarak hazırlanan

Eskişehir Barosu’nun görüş ve önerilerinde de bu husus belirtilmiş, delil toplama

yetkisinin Avukatlık Kanunu Değişiklik Taslağı’nın 35/B maddesi altında top-

lanması gerektiği görüşü benimsenmiştir. Ayrıntılı bilgi için bkz. Türkiye Barolar

Birliği 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu Değişiklik Önerisi Çalışma Metinine İlişkin

Eskişehir Barosu’nun Görüş ve Önerileri, s.22.