sayi115

İhale Yolsuzluklarında Yeni Trend “Açık İhale” Usulünün Terki

174

sına) rağmen ihale yöntemi olarak pazarlık usulünün tercih edilmesi

pek çok hukuki sonucu beraberinde getirmektedir. En başta pazarlık

usulünün pek çok alanında ilan yapılmamakta ve sadece 3 isteklinin

daveti ile ihale yapılmaktadır. Çoğu uygulamada görüldüğü üzere

ihale yetkilileri kendi davet ettikleri kişiler dışında diğer 3. Kişilere

ihale dokümanını satmaktan dahi imtina etmektedirler. Kanunda

ihaleye davet edilecek isteklilerin alt sınırı belirlendiği halde pazarlık

usulü ile yapılacak ihaleye katılacak isteklilerin üst sınırına ilişkin bir

belirleme yapılmamıştır. Bu nedenle pazarlık usulünde talep eden her

kişiye ihale dokümanı satılabileceği gibi ihaleye katılmalarının engel-

lenmesi de mümkün değildir. Ancak ülkemiz uygulamasında kapalı

kapılar arkasında sadece davet edilen 3 istekli arasında (çoğunlukla

danışıklı tekliflerle) yapılan pazarlık usulü ihaleleri, Kanun’un 5’inci

maddesindeki temel ilkelere tamamen aykırılık teşkil etmektedir. İha-

lelerde rekabet ortamı, açıklık, şeffaflık sağlanamadığı gibi kamu kay-

naklarının verimli kullanılıp kullanılmadığı da belli değildir.

Kanun’un 17’nci maddesinde düzenlenen yasak fiil ve davranışlar

incelendiğinde ihale yetkililerinin davranışlarının;

“

İsteklileri tered-

düde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde

bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek

davranışlarda bulunmak” şeklinde kanunda belirlenen yasak fiil ve

davranışlara birebir uyduğu görülmektedir. Bu yasak fiil veya davra-

nışlarda bulunanlar hakkında yine Kanun’un 60’ıncı maddesindeki

idari ve cezai sorumluluğu düzenleyen hükümleri uygulayabilmek

mümkündür.

İlgili madde hükmüne göre; ihale yetkilisi ile ihale komisyonla-

rının başkan ve üyeleri ile ihale işlemlerinden sözleşme yapılmasına

kadar ihale sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerin; 17

nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulunduklarının, gö-

revlerini kanuni gereklere uygun veya tarafsızlıkla yapmadıklarının,

taraflardan birinin zararına yol açacak ihmalde veya kusurlu hareket-

lerde bulunduklarının tespiti halinde, haklarında ilgili mevzuatları

gereğince disiplin cezası uygulanır. Ayrıca, fiil veya davranışlarının

özelliğine göre haklarında ceza kovuşturması da yapılır ve hükmolu-

nacak ceza ile birlikte tarafların uğradıkları zarar ve ziyan genel hü-

kümlere göre kendilerine tazmin ettirilir. Bu Kanuna aykırı fiil veya

davranışlardan dolayı hüküm giyen idare görevlileri, bu Kanun kap-