sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Mustafa Yaşar DEMİRCİOĞLU

173

yarak, ihaleye davet, fiyat teklifi vb. tüm aşamalar (önceden kazananı

belli olan) danışıklı fiyat teklifleri etrafında şekillendirilmektedir.

Açık ihale usulüne tabi olmasına rağmen pazarlık usulü ile ya-

pılan ihalelerde

“ekonomik açıdan en avantajlı teklifin”

belirlen-

mesi de oldukça zorlaşmaktadır. Zira rekabet ortamının tam olarak

sağlanmadığı, ilan ve katılım ilkelerinin sınırlandırıldığı bir ihale söz

konusudur. Kanun’un 40’ıncı maddesine göre yapılan değerlendirme

sonucunda ihale,

ekonomik açıdan en avantajlı teklifi

veren istekli-

nin üzerinde bırakılmaktadır. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sa-

dece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti,

maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki

unsurlar da dikkate alınarak belirlenmektedir. Ekonomik açıdan en

avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirle-

neceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri-

nin veya nispi ağırlıklarının da belirlenmesi gerekmektedir. pazarlık

usulünde bu değerlendirmeler sadece davet edilen 3 istekli arasında

yapılabilmekte iken açık ihale usulü uygulamasında istekli olabilecek

daha fazla kişi arasında bir değerlendirme yapılması imkanı vardır.

Pazarlık usulünde olduğu gibi ihaleye katılımı sınırlayan kural-

lar, daha az sayıda taraf olması halinde tarafların anlaşmasının ve

anlaşmayı sürdürmesinin daha kolay olması nedeniyle danışıklılığı

arttırabilmektedir. İhaleye katılımın az olması, katılımcılar arasında

bir kartel anlaşması yapılmasının maliyetini düşürmekte, az sayıda

katılımcı ile tarafların koordinasyonu ve anlaşmanın bozulması halin-

de ceza mekanizmasının işletilmesi daha kolay olmaktadır. Katılımcı

sayısı arttığında ise, anlaşmaya uymayanların tespiti zorlaşacağı için,

anlaşma taraflarının anlaşmaya uymayarak kendi kazançlarını arttır-

ma güdüleri artacaktır

103

. Bu çerçevede pazarlık usulünde en az 3 kişi

davet edilerek yapılan ihalelerde katılımcılar arasındaki muhtemel

kartel anlaşmalarına da zemin hazırlanmaktadır.

12- İhale Yetkililerinin İdari ve Cezai Sorumluluğu

Açık ihale usulüne tabi olmasına (Pazarlık usulüne tabi olmama-

103

Ünübol, s. 43