sayi115

ULUSLARARASI ÇOCUK KAÇIRMANIN HUKUKİ

YÖNLERİNE DAİR LAHEY SÖZLEŞMESİ:

Amacı, Uygulaması ve Kısa Bir İçtihat Analizi

Şebnem NEBİOĞLU ÖNER

Özet:

Çocuklarla ilgili uyuşmazlıklar, uluslararası alandaki en

çetrefil sorunlardandır. Özellikle, uluslararası çocuk kaçırma, bu

alandaki en karmaşık ve çözümlenmesi zor meselelerden biridir.

Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair 25 Ekim 1980

tarihli Lahey Sözleşmesi, bu tür kaçırma vakalarının önlenmesi için

tasarlanmış etkili bir mekanizma öngörmektedir. Sözleşmenin te-

mel yaklaşımı, kanuna aykırı şekilde bir taraf devlete götürülen veya

orada alıkonulan çocuğun derhal iadesini sağlamak ve esas itibarıyla

yasadışı götürme veya alıkoymadan önceki mevcut durumu yeniden

tesis etmektir. Lahey Sözleşmesi, Sözleşme’nin özel amacı doğrultu-

sunda anlaşılması ve yorumlanması gereken özerk kavramlar benim-

semiştir. Bununla birlikte, taraf devletler arasında Lahey Sözleşmesi

hükümlerinin yorumlanması noktasında büyük farklılıklar bulunmak-

tadır. Bu açıdan, Sözleşme’nin etkililiği, Sözleşme’yi uygulayan ve yo-

rumlayan merkezi makamların ve ulusal mahkemelerin elindedir. Bu

otoriteler, yalnızca Sözleşmenin mevcut metnine dayanmamalı, aynı

zamanda Sözleşmenin amaçlarını da göz önünde bulundurmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Lahey Sözleşmesi, Uluslararası Çocuk Kaçır-

ma, Koruma Hakkı, Mutat Mesken, Derhal İade Kararı.

Abstract:

Disputes about children are some of the hardest is-

sues in the transnational context. Especially, the international child

abduction is one of the most complex and problematic matter in

this area. The Hague Convention of 25 October 1980 on the Civil As-

pects of International Child Abduction contains an effective mecha-

nism designed to prevent such abductions. The basic approach of

the Convention is to require the prompt return of a child wrongfully

removed to or retained in any Contracting State and essentially to

restore the status quo before the wrongful removal or retention oc-

curred. The Hague Convention adopts autonomous concepts that

are to be understood and interpreted with the particular purpose

of the Convention. For this reason, there are wide dissimilarities

in interpretation of the Hague Convention’s provisions among the

Dr., Hakim /Anayasa Mahkemesi Raportörü