sayi115

Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesi: ...

478

Contracting States. In this respect, the effectiveness of the Conven-

tion is left in the hands of the Central Authorities and the national

courts that implement and interpret the Convention. These authori-

ties must rely not only on the actual text of the Convention but also

take the objectives of the Convention into account.

Keywords:

Hague Convention, International Child Abduction,

Rights of Custody, Habitual Residence, Prompt Return Order.

GİRİŞ

Uluslararası çocuk kaçırma uzun geçmişe sahip bir problem ol-

makla beraber, uluslararası seyahatlerde sağlanan rahatlık, çok kültür-

lü evliliklerdeki artış ve boşanma oranlarındaki yükselişle birlikte, bu

tür kaçırma vakalarının oranı hızla artmaya devam etmektedir. Yur-

dışında çok sayıda vatandaşı bulunan ülkemiz açısından da belirtilen

sorun giderek daha önemli bir boyut kazanmakta ve uluslararası an-

lamda ciddi bir işbirliğini gerektirmekte olup, bu işbirliği bakımından

en önemli vasıtalardan biri Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki

Yönlerine Dair 25 Ekim 1980 tarihli Lahey Sözleşmesidir.

Bu bağlamda 1980 tarihli Lahey Sözleşmesi, tüm taraf devletler-

de yapılandırılması gereken merkezi makamlar arasında bir işbirliği

sistemi ve çocuğun mutat ikametgahına dönüşü hususunda hızlı bir

prosedür öngörmek suretiyle, ebeveynler tarafından gerçekleştirilen

çocuk kaçırma vakalarıyla mücadele etmeyi amaçlamaktadır. Lahey

Sözleşmesi en basit ifadesiyle, yasadışı kaçırılan veya taraf devletler-

den birinde alıkonulan çocuğun ivedi şekilde iadesini öngörerek, ebe-

veynler tarafından gerçekleştirilen uluslararası çocuk kaçırma vaka-

larının çözümü hususunda oldukça etkili bir yaklaşım sergilemekte

olup, Lahey Sözleşmesi’ne taraf bir devlette mutat olarak ikamet eden

çocuğun, diğer bir taraf devlete yasadışı kaçırılması veya orada alıko-

nulması durumunda, Sözleşmede yer verilen sınırlı sayıdaki istisnai

haller dışında, çocuğun bulunduğu ülke yetkili makamlarının çocuğu

mutat ikametgahı ülkesine ivedi şekilde iade etmesi zorunludur.

Lahey Sözleşmesi’nin uluslararası çocuk kaçırma meselesini dü-

zenleyen ilk uluslararası sözleşme olduğu söylenilebilir

. Zira 1961

Türkiye adına 21 Ocak 1998 tarihinde imzalanan Lahey Sözleşmesi’nin onaylan-

ması 3 Kasım 1999 tarihli ve 4461 sayılı Kanunla uygun bulunarak, 29 Aralık 1999