210 / 449
TBB Dergisi 2016 (116)
Mahmut ŞEN
209
eylem, işlem ya da ihmalin, iç hukuk veya uluslararası hukuki yü-
kümlülüklere uygun hareket etme gereksinimi sonucu ortaya çıkma-
sının AİHM açısından bir önemi bulunmamaktadır. Bu kapsamda, iç
hukukta yürürlükte olan düzenlemelere tamamen uygun bir faaliyet
sonucu hak ihlali meydana gelirse, devlet yine sorumlu tutulmakta-
dır. Bu yüzden sadece yürütme organının değil, yasama ve yargı or-
ganlarının kararlarının da hak ihlaline sebep olduğu tespiti yapılırsa,
AİHM tarafından ihlal kararı verilmektedir.
Adil yargılanma hakkı açısından, dava türüne göre yargılama
usulünün yazılı-sözlü olması, çekişmeli yargılama yapılıp yapılma-
ması, silahların eşitliği ilkesine uyulup uyulmaması, uyuşmazlığın
esasının incelenmesi, kanıtlama yöntem ve araçları, yargısal denetim
ölçütlerinin etkilli bir hukuksal koruma için uygun olması, hakimin
yetki kapasitesi, ivedi yargılama ve geçici koruma tedbirlerinin koşul
ve gerekleri, mahkeme kompozisyonu, hükmün gerekçelendirilmesi,
bildirimi, tam ve zamanında uygulanması gibi pek çok husus dikkate
alınmaktadır
96
.
İnceleme konusu olayda olduğu gibi idari bir işlemin konusu ol-
ması gereken bir husus, kanun veya kanun hükmünde kararname
gibi tasarruflarla düzenlendiği zaman, idari yargı yerlerince temel
hakların korunması açısından zorunlu olmasına karşın, etkili bir
yargısal denetim yapılamamaktadır. Kamu görevini veya ünvanı
sona erdiren yasama tasarrufundan önce yürürlükte bulunan mev-
zuat hükümlerine göre oluşmuş olan hukuki statüler, kişilerin özlük
ve sicil durumlarındaki farklılıklar dikkate alınmadan, kanunla sona
erdirilmekte fakat kanun ile görevi sona erdirilen kişiye, görevden
alınmasını gerektiren somut nedenlerin ortaya konulmasını isteme
hakkı verilmemektedir. Dolayısıyla, bu kişilerin kariyer ve liyakat il-
keleri gereğince, kamu görevinde ilerleme haklarının ihlal edildiği
iddiasıyla yapacakları başvurularda, AİHS’nin 6. ve 13. maddelerine
uygun, uyuşmazlık hakkında anlamlı bir denetim yapabilecek bir iç
hukuk yolu olmadığından, adalete erişim haklarının sınırlandırıldığı
söylenebilir.
96
Müslüm Akıncı, s .227.