265 / 449
Anayasal Vergileme İlkeleri Işığında Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesi
264
termektedir. Bu durumda, vergilendirmede eşitliği gerçekleştirecek
olan makam yasama organıdır.
11
Kanun koyucu, ekonomik, kültürel, sosyal ve sağlık politikaları ile
vergi tekniğine ilişkin kolaylaştırıcı nedenlerle eşitlik ilkesine istisna-
lar getirebilir. Bu istisnalar, Anayasanın diğer kurallarına dayanıyorsa
eşitlik ilkesinden sapmalar geçerli sayılabilir.
12
Vergilendirmede eşitlik ilkesi bazen belirli bir hukuk kuralı dola-
yısıyla değil de, fiili bazı durumlar nedeniyle bozulmaktadır. Örneğin
vergi denetiminin yetersizliği ve eksikliği vergilendirmede eşitlik il-
kesini bozmaktadır. Çünkü vergi yükümlülerinin ancak bir kısmı de-
netlenebiliyorsa yükümlüler arasında haklı bir nedene dayanmayan
bir ayrım yapılıyor demektir.
13
2. VERGİLEME İLKELERİNDEN SAPMALAR
2.1. İndirilebilecek Giderler Bakımından
Adam Smith adalet ilkesini açıklarken mali güç ilkesine vurgu
yapmıştır. Dolayısıyla öncelikle mali güç ilkesinin vergilemede sağ-
lanması önemlidir. Bunun için yapılması gereken en önemli hareket,
safi gelire ulaşıp vergilendirilmesi gereken matrahı doğru tespit et-
mektir.
Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na (GVK) baktığımız-
da, ücret ve serbest meslek kazancı tanımı şu şekilde yapılmıştır: Üc-
ret; işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet
karşılığı verilen, para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilen
menfaatlerin tamamıdır (GVK md.61/I).
Serbest meslek kazancı ise;
her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar olarak tanım-
lanmıştır. Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye,
ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette ol-
mayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi
nam ve hesabına yapılmasıdır (GVK md.65).
11
Akif Erginay, Kamu Maliyesi, 13. Baskı, Ankara,Savaş Yayınları, 1990, s.47.
12
Nami Çağan ve Ahmet Kumrulu ve Mualla Öncel, Vergi Hukuku, 18. Bası, Anka-
ra, Turhan Kitabevi, Mart 2010, s.41.
13
Çağan ve Kumrulu ve Öncel, s.43.