399 / 449
Yardım Kuruluşu Olmanın Ötesinde Bir Örgüt: Uluslararası Kızılhaç Komitesi
398
den ayırır. UKK, gerek modern insancıl hukukun ortaya çıkışına sebep
olucu katkısı (1), gerek insancıl hukukun hayata geçirilmesinde yük-
lendiği misyon (2) ile, açık bir biçimde, Devletlerin baş aktör olduğu bir
hukuk dalında (uluslararası hukuk), sivil hareket olarak ayrıcalıklı ve
özel bir yere sahiptir
28
.
1. İnsancıl hukukun oluşumundaki çalışmalar içinde UKK
İnsancıl hukukun belli başlı kaynakları
29
UKK’ne açıkça yer veri-
28
Pictet Jean, Le Comité international de la Croix rouge: une institution unique en
son genre, Genève: Institut Henry-Dunant; Paris: A. Pedone, 1985.
29
İnsancıl hukukun başlıca kaynakları tarih sırasına göre şöyle özetlenebi-
lir: Kara savaşı kuralları ve örf ve adet hukuku hakkında La Haye Sözleşmesi,
1899 29.07.1899; Boğucu gazların yasaklanmasına dair La Haye Bildirisi 1899,
29.07.1899; Genişleyen/yassılaşan mermilerin kullanımının yasaklanmasına dair
Bildiri La Haye Bildirisi (IV,3), 1899, 29.07.1899; Sağlık yapıları hakkında La Haye
Sözleşmesi 21.12.1904; Savaş anlaşmazlığının başlangıcı hakkında La Haye Söz-
leşmesi 1907,18.10.1907; Kara savaşı kuralları ve örf ve adet hukuku hakkında (IV)
La Haye Sözleşmesi 18.10.1907; Kara savaşı sırasında yansız Güçler hakkında (V)
La Haye Sözleşmesi, 18.10.1907; Düçman ticaret gemileri rejimi hakkında ( VI)
La Haye Sözleşmesi, 18.10.1907; Ticaret gemilerinin savaş gemilerine dönüşümü
hakkında (VII) La Haye Sözleşmesi 18.10.1907; Deniz mayınları hakkında (VIII)
La Haye Sözleşmesi 18.10.1907; Deniz Kuvvetleri bombardımanları hakkında (IX)
La Haye Sözleşmesi 18.10.1907; yakalama/ele geçirmelerin sınırlanması hakkında
(XI) La Haye Sözleşmesi 18.10.1907; 1907,18.10.1907; deniz savaşı sırasında yansız
Güçler üzerine (XIII) La Haye Sözleşmesi,18.10.1907; balondan atılan mermilerin
yasaklanmasına dair La Haye bildirisi (XIV) 18.10.1907; bakteri araçlarını ve bo-
ğucu gazları yasaklayan Cenevre Protokolü 17.06.1925; denizde yansızlık üzerine
Havana Sözleşmesi 1928, 20.02.1928; deniz kuvvetleri silahlanmasının azaltılması
ve sınırlandırılmasına dair Londra Andlaşması 1930,22.04.1930; Bilimsel ve sanat-
sal kuruluşların korunmasına dair Roerich Paktı, 1935,15.04.1935; Londra Andlaş-
ması ile düzenlenen denizaltı savaşlarının kurallarına ilişkin tutanak, 06.11.1936;
Nuremberg Mahkemesi Şartı, 1945,08.08.1945; Nuremberg Mahkemesi için Bir-
leşmiş Milletler Kuralları 1946, 11.12.1946; Soykırımın önlenmesi ve cezalandırıl-
ması Sözleşmesi 1948,09.12.1948; Cenevre Diplomatik Konferansı Sonuç Belgesi
1949,12.08.1949; Harp Halindeki Silahlı Kuvvetlerin Hasta ve Yaralılarının Vazi-
yetlerinin Islahı Hakkında Cenevre Sözleşmesi, 12 Ağustos 1949 (Convention de
Genève pour l’amélio-ration du sort des blessés et des malades dans les forces
armées en campagne, Nations Unies, Recueil des Traités, No: 970, Vol.75); Onay
Kanunu, 21 Ocak 1953 gün ve 6020 sayılı Kanun, Resmi Gazete, 30 Ocak 1953,
Sayı: 8322, Düstur: III., Tertip, C.34.
Silahlı Kuvvetlerin denizdeki yaralı ve kazazedelerinin durumlarının iyileştiril-
mesi ile ilgili Cenevre Sözleşmesi, 12 Ağustos 1949, (Convention de Genève pour
l’amélioration du sort des blessés, des malades et des naufragés des forces armées
sur mer, Nations Unies, Recueil des Traités, No: 971, Vol.75).
Savaş esirlerine yapılacak işlemlerle ilgili Cenevre Sözleşmesi, 12 Ağustos 1949,
(Convention de Genève relative au traitement des prisonniers de guerre, Nations
Unies, Recueil des Traités, No: 972, Vol.75).