

6413 Sayılı TSK Disiplin Kanununun Esasları
174
Erbaş ve erlere verilebilecek disiplin cezaları ve disiplin cezası ve-
rebilecek makamlar aşağıdaki tablodaki gibi düzenlenmiştir.
İzinsizlik
İlave Hizmet
Yükleme
Hizmetten
Men
Oda Hapsi
Disiplin Amiri
Disiplin Amiri
Disiplin Kurulu
Disiplin Amiri/ Disiplin Kurulu
1632 sayılı Kanununda kısa hapis cezaları başlığı altında düzenlen-
miş olan oda hapsi cezası bütün asker kişilere; göz hapsi ise subaylara,
astsubaylara, sivil personele, uzman jandarmalara ve uzman erbaşlara
hem disiplin amirleri tarafından hem de disiplin mahkemeleri tara-
fından verilebilmekteydi. Önceki mevzuata göre oda hapsi cezasının
infazında rütbeli personel mümkün olduğu takdirde cezayı tek başla-
rına belirli bir hapis odasında geçirirken; erbaş/erler cezayı kapısında
nöbetçi bulunan muayyen hapis odalarında topluca çekmekteydi.
Hürriyeti bağlayıcı bir ceza olduğuna şüphe bulunmayan oda hapsi
cezası, AİHM’de dava konusu yapılmış, mahkeme disiplin amirlerinin
askeri hiyerarşi içinde bağısızlıktan uzak olarak kullandığı bu yetkile-
ri sonucunda maiyetini özgürlüğünden yoksun bırakmasının “yetkili
mahkemenin verdiği mahkumiyet kararından sonraki” tutukluluk
niteliğini taşımaması nedeniyle, Sözleşmenin 5§1 –a maddesindeki
“özgürlük ve güvenlik hakkı”nın ihlal edildiğine karar vermiştir.
13
Bu
kararlar doğrultusunda yeni kanunda, seferberlik ve savaş zamanı ile
barış zamanında Türk karasuları dışında bulunan gemilerde işlenen
disiplinsizlikler hariç, oda hapsi cezası kaldırılmıştır.
Uzman Jandarma, Uzman Erbaş ile Sözleşmeli Erbaş/Erler Kanu-
nun uygulanmasında subay ve astsubaylarla aynı kategoride değerlen-
dirilirken, yükümlü erbaş ve erlere ceza puanı uygulaması olmaması
ve beş ayrı başlık altındaki disiplinsizliklere karşın ancak üç farklı di-
siplin cezası verilmesi öngörülmüştür.
14
Yine askeri öğrencilere daha
13
22.12.2005 tarihli A.D.-Türkiye kararı için bkz.:
http://www.yargitay.gov.tr/aihm/upload/29986_96.pdf; 20.03.2012 tarihli Koç
ve Demir-Türkiye kararı için bkz.:
http://askerihukuk.net/FileUpload/ds158941/File/kocvedemir_(1).pdf
14
Uzman Jandarma: Lise mezuniyetini müteakip OSYM tarafından yapılan özel sı-
nav sonunda Uzman Jandarma Okulunda bir yıl eğitim-öğretimi müteakip me-
zun olan, 10 yıl mecburi hizmeti bulunan ve 3466 sayılı Kanuna tabi olarak görev
yapan asker kişidir. Sadece Jandarma Genel Komutanlığında mevcuttur.