TBB Dergisi 117.Sayı

TBB Dergisi 2015 (117)

Mehmet ALKAN

171

olan kişinin görevini başarması için bazı yetkilere de sahip olması-

nı gerektirmesine karşın, subaylar dışındaki personele disiplin cezası

verme yetkisi tanınmaması, uygulamada sorumlu ama yetkisiz amir-

lerin bulunmasına neden olmuştur. Bu kapsamda, astsubay statüsün-

de olan bir ilçe jandarma komutanı veya tim komutanı subay kadro-

suna atanmış olmasına rağmen maiyetinin disiplinsizliklerinde ceza

verme yetkisi bulunmadığından, üst disiplin amiri olan il jandarma

komutanından veya bölük komutanından cezalandırma talep etmek-

teydi.

d. Sivil Personelin Askeri Disiplin Hukukuna Tabi Olması

Öncesinde Askeri Yargıtay içtihatları, 4551 sayılı Kanundan son-

ra ise 1632 sayılı Kanunun mülga 165’inci maddesi doğrultusunda;

TSK’daki devlet memurlarının

“amire saygısızlık, emre itaatsizlik ve bilerek

doğruyu söylememe”

disiplin suçlarını işleyebileceği kabul edildiğin-

den, belirtilen disiplin suçlarının işlenmesi durumunda, devlet memu-

ru amiri tarafından cezalandırılabileceği gibi disiplin mahkemesine

de sevk edilebilmekteydi.

TSK’da görevli sivil personel aynı doğrul-

tuda 1632 sayılı Kanunda yer alan

“amiri tehdit, amire hakaret, amire mu-

kavemet, amire fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar”

suçlarında yargılama

bakımından askeri yargıya tabiydi. Bu düzenlemeler 657 sayılı Kanu-

nun 233’üncü maddesinde yer alan istisnai düzenlemeye uygun olsa

da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), TSK’da görevli sivil ki-

şilerin askeri yargıya tabi olmasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi

(AİHS)’nin ihlali olduğuna karar vermiştir.

Bu konuda bkz.: İlter Aksoylu, “Milli Savunma Bakanlığı ile Türk Silahlı Kuvvet-

lerinde Görevli Devlet Memurlarının Disiplin Hukuku”,

AYİM 19 Numaralı Dergi,

s.103; Askeri Yargıtay Daireler Kurulunun 05.06.2003 tarihli ve 2003/57-56 sayılı

kararı.

Madde 233 – Bu kanunun 7’nci bölümünde yer alan “Disiplin” e ait 124-136’ncı

maddelerindeki hükümlerin Türk Silahlı Kuvvetlerinde çalışan sivil memurlar ile

sözleşmeli ve yevmiyeli personel hakkında uygulanmasından, Türk Silahlı Kuv-

vetleri İç Hizmet Kanun ve Yönetmeliği, Askeri Mahkemeler Kuruluş ve Yargıla-

ma Usulü Kanunu ve konu ile ilgili diğer hükümleri saklıdır.

TSK’da görevli devlet memurlarının bazı suçlar bakımından askeri mahkemelerde

yargılanmasının Sözleşmenin ihlali olduğu yönünde 31.05.2011 tarihli İçen-Türki-

ye kararı için bkz.: