TBB Dergisi 118.Sayı

Yargı Mensuplarının Deneyimi ile “Mobbing”

100

GİRİŞ

Mobbing (psikolojik taciz), günümüz çalışma koşullarında önemi

ve kendisine gösterilen akademik ilginin gittikçe arttığı bir konudur.

Mobbingin doğasına, taraflarına, etkilerine, ilişkili çeşitli kavramlara

ve çeşitli sektör örneklerine yönelik çok sayıda çalışma olsa da, mob-

bingin yargı teşkilatında araştırıldığı akademik bir çalışmaya rastlan-

mamış olması dikkatimizi bu yöne çevirmiştir. Yargı mensuplarının

mobbinge dair algı tutum ve deneyimlerinin ne olduğunun saptanma-

sı, Türkiye’deki mobbinge ilişkin gerekli yasal düzenlemelerin sorgu-

lanması, konuya diğer ülke örnekleri ile bakılması, yargı mensupları-

nın ortaya koyacakları görüş ve tavsiyelerin anlamlı ve faydalı olacağı

gerekçesiyle Yargı Teşkilatında mobbing algısı, tutumu ve deneyimi

çalışma konusu olarak seçilmiştir. Bu bağlamda hâkim ve savcılara

yönelik bir araştırma yapılmıştır. Çalışma, mobbingin bilinirliğinin

artması için de önem arz etmektedir.

A. MOBBING KAVRAMI ve HUKUK SİSTEMİNDE

MOBBINGIN YERİ İÇİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE

İngilizce kanun dışı şiddet uygulayan düzensiz kalabalık veya

çete anlamına gelen “mob” sözcüğü, Latincede “kararsız kalabalık”

anlamında kullanılan “mobile vulgus” sözcüklerinden türeyen

bir

terim olan mobbing olgusunu Heinz Leymann; bir veya birden çok

kişinin genellikle bir kişiye sistematik olarak yönelttikleri düşmanca

ve etik dışı davranışlar içeren ve bu davranışlara maruz kalan kişinin

savunmasız ve yardıma muhtaç duruma düştüğü bir süreç olarak ta-

nımlamaktadır.

Mobbing davranışlarının yüksek sıklığı (en az haftada bir) ve

uzunca bir periyoda (en az altı ay) yayılmış olması, kişide belirgin zi-

hinsel, psikosomatik ve sosyal tükenmişlik gibi rahatsızlıkların oluş-

masına yol açar.

Mobbing, kişinin özsaygısını çalan, kendine olan

Pınar Tınaz, İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), İstanbul: Beta Yayınları,

2011,s.7.

Heinz Leymann, “The Definition of Mobbing at Workplaces”,

Heinz Leymann, “The Definition of Mobbing at Workplaces”